2. 4. Przemiany struktury i problemy społeczeństwa polskiego

1. Społeczeństwo polskie okresu PRL

a. zmiany granic i przesiedlenia ludności spowodowały ujednolicenie struktury narodowościowej w Polsce

b. straty wojenne oraz  reforma rolna i nacjonalizacja przemysłu były głównymi czynnikami determinującymi przemiany społeczne po II wojnie światowej

c. struktura społeczeństwa polskiego w okresie PRL

– elity Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej – tzw. nomenklatura partyjna 

– robotnicy przemysłowi i robotnicy rolni (zatrudnieni w PGR i spółdzielniach rolniczych)

– rolnicy indywidualni

– inteligencja – miała status warstwy usługowej wobec robotników i chłopów

– kształtowanie się tzw. socjalistycznej klasy średniej (inteligencja, wysoko wykwalifikowani robotnicy, zamożni chłopi)

 2. Koszty społeczne transformacji gospodarczej

a. reformy gospodarcze lat 90-ych XX wieku

– przywrócenie własności prywatnej (tzw. prywatyzacja)

– przywrócenie gospodarki wolnorynkowej

– demokratyzacja ustroju politycznego

b. koszty społeczne transformacji

– szybko postępująca inflacja

– gwałtowny wzrost bezrobocia

– obniżenie poziomu życia – problem ubóstwa

– przesunięcia pracowników między sektorami gospodarki

– liczne przypadki degradacji społecznej

3. Struktura współczesnego społeczeństwa polskiego

a. struktura klasowa:

– klasa wyższa

– nowa klasa średnia

– klasa średnia

– klasa niższa

b. kategorie społeczno-zawodowe:

– wyżsi kierownicy, urzędnicy i specjaliści

– specjaliści średniego stopnia

– pracownicy biurowi

– pracownicy handlu i usług

– średni i mali właściciele

– robotnicy wykfalifikowani

– robotnicy niewykfalifikowani

– chłopi i robotnicy rolni

c. proces dyferencjacji społecznej (zróżnicowania)

4. Problemy społeczne

a. ubóstwo

– ubóstwo skrajne

– ubóstwo ustawowe

– ubóstwo relatywne

b. bezrobocie

c. samobójstwa

d. rozwody

e patologie społeczne

– przestępczość

– alkoholizm

– prostytucja

– narkomania

5. Sytuacja ludzi młodych

a. bezrobocie

b. trudności osób zatrudnianych na podstawie umów cywilnych

c. zła sytuacja mieszkaniowa

d. zjawiska patologiczne wśród młodzieży

– siecioholizm

– fonogolizm

– uzależnienie od„bycie off line”

– przejawy agresji i posługiwania się mową nienawiści

6. Kluczowe metody rozwiazywania problemów społecznych w Polsce

a. wsparcie finansowe dla rodzin najuboższych

b. rozwiązania ułatwiające godzenie rodzicielstwa z pracą zawodową (urlopy opiekuńcze i wychowawcze)

c. udogodnienia podatkowe (wspólne opodatkowanie małżonków; ulgi podatkowe)

d. rozbudowa infrastruktury zaspokajającej potrzeby rodzin (żłobki, przedszkola, szkoły)

e. działania na rzecz przeciwdziałania bezrobociu i ubóstwu

f. działania na rzecz przeciwdziałania przestępczości

g. działania zmierzające do ograniczenia problemu mieszkaniowego

h. Działania na rzecz poprawy opieki zdrowotnej