Henryk IV jako cesarz pozbawia Grzegorza VII pontyfikatu
Henryk, z Bożej łaski król, do Hildebranda.
Gdy dotąd wyczekiwałem od Ciebie ojcowskiego postępowania i – ku wielkiemu niezadowoleniu naszych wiernych – we wszystkim okazywałem Ci posłuszeństwo, doznałem od Ciebie odwzajemnienia, jakiego spodziewać się można tylko od tego, kto jest najszkodliwszym wrogiem życia i królestwa naszego. Albowiem, gdy naprzód z hardą śmiałością zrabowałeś mi całą dziedziczną część, która mi się od Stolicy [apostolskiej] należała, idąc dalej tą drogą usiłowałeś najgorszą sztuką pozbawić mię Włoch. I tem niezadowolony, nie wahałeś się wystąpić przeciw najczcigodniejszym biskupom, którzy z nami jak najmilsze członki zespolili się, i ich najcięższymi krzywdami i nad dotkliwszym i obelgami przeciw bożym i ludzkim prawom, jak sami mówią, prześladowałeś. Gdy na to wszystko z pewną cierpliwością patrzyłem przez palce, Ty uważając to nie za cierpliwość ale za tchórzostwo, śmiałeś targnąć się na samą głowę, oznajmując mi przez poselstwo, że użyję Twych słów: iż albo ty zginiesz, albo mnie duszę i królestwo wydrzesz. Przyszedłszy do przekonania, że tę niesłychaną krnąbrność należy nie słowami, ale czynem poskromić, zwołałem wszystkich biskupów mego królestwa, wedle ich prośby, na zjazd powszechny. Gdy tam to, co dotąd z obawy i szacunku było przemilczane, zostało ujawnione, szczerymi ich [t j. biskupów] orzeczeniami, które poznasz z ich listów, zostało obwieszczone, że Ty nie możesz pozostać na Stolicy apostolskiej. Z ich wyrokiem, jako sprawiedliwym i pochwały godnym przed Bogiem i ludźmi, ja także zgadzając się, odmawiam Ci wszelkiego prawa do papiestwa, które zdajesz się posiadać i nakazuję Ci, abyś ustąpił ze stolicy Miasta, którego patrycjat z daru Boga i zaprzysiężonej zgody Rzymian, mnie się należy.
Za: Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 6: Rozwój dążeń uniwersalistycznych, walka papiestwa z cesarstwem i wojny krzyżowe, opracował Jan Żuławiński, Warszawa 1959, str. 18-19
A. Na podstawie źródła i wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, na jakiej podstawie Henryk IV uważał się za osobę upoważnioną do usunięcia Grzegorza VII z tronu papieskiego.
B. Wymień zarzuty stawiane przez Henryka IV Grzegorzowi VII.
C. W jaki sposób Henryk IV pozyskał poparcie społeczne dla swoich działań wymierzonych w Grzegorza VII?