Układ pomiędzy Lubeką a Hamburgiem z roku 1241.
Wójt, rada i pospólstwo miasta Lubeki (…) Niechaj (…) wie obecne pokolenie, a przypomni sobie i potomność, żeśmy z kochanymi przyjaciółmi naszymi mieszczanami z Hamburga tego rodzaju układ zawarli. Że, gdyby przypadkiem zbóje, albo inni źli ludzie, podnieśli się przeciw naszym albo ich mieszczanom od owego miejsca, gdzie rzeka nazywana Trawena wpada do morza aż do Hamburga, a stąd przez całą Łabę aż do morza, i naszych mieszczan wrogo napadli, wszystkie koszta i wydatki związane z niszczeniem i tępieniem tych zbójów zarówno my razem z nimi, jak i oni razem z nami powinniśmy równie ponosić.
Następnie, jeżeliby ktoś znajdujący się poza miastem haniebnie jakiegoś mieszczanina z Hamburga lub z Lubeki, przeciwko któremu wytoczono oskarżenie, zabił, zranił, obił kijem, lub w jakikolwiek sposób, co by nie miało miejsca, źle się z nim obszedł, to wszystkie koszta związane z zadośćuczynieniem i pomstą, tak my razem z nimi, jak oni razem z nami po równi będziemy ponosić; z tym nadto warunkiem, że cokolwiek by się wydarzyło ich mieszczanom koło ich miasta i naszym mieszczanom koło naszego miasta, to oni łącznie ze swymi współobywatelami i my z naszymi, wspólnym wydatkiem to pomścimy.
Dalej, jeżeli jacyś ich mieszczanie w pobliżu naszego miasta Lubeki, albo nasi mieszczanie w pobliżu miasta Hamburga doznaliby krzywd, to my powodowi ich lub powodom dopomożemy do uzyskania pomsty, a oni naszemu powodowi lub powodom wydatkiem wspólnym po równi dopomogą.
Za: Anna Paner, Jan Iluk, Na tabliczce, papirusie i pergaminie. Źródła historyczne dla uczniów szkół średnich. Starożytność, średniowiecze, Koszalin 1997, str. 232
A. Przedstaw zakres wzajemnej pomocy, wynikającej z układu zawartego w 1241 r. przez Lubekę i Hamburg.
B. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij przyczyny i cele zawierania podobnych umów przez średniowieczne miasta.
C. Nazwij i przedstaw działania związków tworzonych przez średniowieczne miasta.