Raport Kutuzowa Aleksandrowi I
(…) ale wczoraj, wróg korzystając z mgły, o czwartej godzinie, o świtaniu, skierował wszystkie swoje siły na lewe skrzydło naszej armii. Bitwa była walna i trwała aż do nocy; straty z obu stron wielkie; straty nieprzyjaciela, sądząc według jego uporczywych ataków na naszą umocnioną pozycję, powinny o wiele przywyższać nasze. Wojska Waszej Cesarskiej Mości biły się z niewiarygodnym męstwem; baterie przechodziły z rąk do rąk i kończyło się tym, że nieprzyjaciel nigdzie nie zdobył ani piędzi ziemi mimo swych przeważających sił. Raczy się zgodzić Wasza Cesarska Mość, że po najkrwawszej i trwającej 15 godzin bitwie armie nasza i nieprzyjacielska nie mogły się nie zdezorganizować i z racji strat poniesionych tego dnia pozycja zajmowana poprzednio stała się siłą rzeczy zbyt rozległa i nieodpowiednia dla wojska. Dlatego, ponieważ nie idzie jedynie o chwałę wygranych bitew, lecz głównym naszym celem jest zniszczenie armii francuskiej, po przenocowaniu na miejscu bitwy powziąłem zamiar cofnięcia się o sześć wiorst, co wypadnie za Możajskiem, i zebrawszy zdezorganizowane przez bitwę wojska, odświeżywszy moją artylerię oraz wzmocniwszy się moskiewskim pospolitym ruszeniem, z gorącą ufnością w pomoc Najwyższego i w okazane niewiarygodne męstwo naszych wojsk zobaczę, co mogę przedsięwziąć przeciw nieprzyjacielowi.
Za: Historia powszechna. Czasy nowożytne 1640-1870. Wybór tekstów źródłowych, część II, pod red. Bronisława Krauzego, Warszawa 1951, str. 152-153
A. Jaki to rodzaj źródła historycznego.
B. Oceń wiarygodność autora.
C. Jaki był wynik bitwy w świetle cytowanego źródła
D. Rozstrzygnij, czy odwrót wojsk carskich był rezultatem klęski poniesionej w bitwie.