Traktat z Rapallo
Traktat między RSFRR a Niemcami. Rapallo, 16 kwietnia 1922 r.
Rząd Niemiecki, reprezentowany przez Ministra Rzeszy dr Waltera Rathenaua, oraz Rząd Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej, reprezentowany przez Komisarza Ludowego Cziczerina, zgodzili się na następujące postanowienia:
Art. 1. Obydwa Rządy zgodne są co do tego, że uregulowanie rozbieżności pomiędzy Niemcami a Rosyjską Republiką Radziecką w zakresie spraw powstałych w czasie, kiedy państwa te były ze sobą w stanie wojny, nastąpi w myśl następujących zasad:
a) Rzesza Niemiecka i RSFRR zrzekają się wzajemnie odszkodowania zarówno za swe wydatki wojenne, jak i za szkody wojenne, a mianowicie te szkody, które zostały wyrządzone im oraz ich obywatelom na terenie działań wojennych wskutek operacji wojskowych, włączając w to rekwizycje dokonane na terytorium strony przeciwnej. (…)
Art. 2. Niemcy zrzekają się roszczeń wynikających z dotychczasowego stosowania ustaw i zarządzeń RSFRR wobec obywateli niemieckich i ich praw prywatnych oraz praw Niemiec i krajów niemieckich w stosunku do Rosji, a także roszczeń, które wynikają w ogóle z zarządzeń RSFRR lub jej organów w stosunku do obywateli niemieckich lub ich praw prywatnych pod warunkiem, że Rząd RSFRR nie będzie zaspokajał analogicznych roszczeń innych państw.
Art.3. Dyplomatyczne i konsularne stosunki między Niemcami a RSFRR zostaną niezwłocznie wznowione. Dopuszczenie konsulów jednej i drugiej Strony zostanie uregulowane w odrębnym porozumieniu.
Art. 4. Obydwa Rządy wyrażają następnie zgodę co do tego, że w zakresie ogólnego położenia prawnego obywateli jednej Strony na terytorium drugiej oraz ogólnego uregulowania wzajemnych stosunków handlowych i gospodarczych powinna obowiązywać zasada największego uprzywilejowania. Zasada największego uprzywilejowania nie stosuje się do przywilejów i ulg, które RSFRR przyznaje innej Republice Radzieckiej lub państwu, które poprzednio stanowiło cześć składową byłego państwa rosyjskiego.
Art. 5. Obydwa Rządy będą wzajemnie uwzględniały w duchu życzliwości potrzeby gospodarcze obydwu krajów. W przypadku zasadniczego uregulowania tego zagadnienia na płaszczyźnie międzynarodowej, przeprowadzą one uprzednio wymianę poglądów. Rząd Niemiecki oświadcza gotowość w miarę swych możliwości poparcia i ułatwienia wykonania umów, które, jak mu ostatnio doniesiono, firmy prywatne zamierzają zawrzeć.
(…)
Za: Historia Stosunków Międzynarodowych. Wybór dokumentów, tom I, 1780-1939, zebrali i opracowali: Daria Bielenin, Jan Bratkowski, Tomasz Jaworski, Sebastian Klimczak, Warszawa 1999, str. 157-158
A. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej oceń sytuację międzynarodową sygnatariuszy cytowanego traktatu w okresie poprzedzającym jego podpisanie.
B. Wyjaśnij, a w jaki sposób sygnatariusze cytowanego traktatu rozwiązali problemy będące następstwami ich udziału w I wojnie światowej.
C. Na podstawie źródła i wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, jakich ustaw RSFRR może dotyczyć Artykuł 2. cytowanego traktatu.
D. Wyjaśnij, na czym polegało znaczenie zawartego traktatu dla obydwu umawiających się stron.