Układ monachijski z 29 IX 1938 r.

Niemcy, Zjednoczone Królestwo, Francja i Włochy, biorąc pod uwagę osiągnięte już w zasadzie porozumienie co do odstąpienia Niemcom obszaru zamieszkanego przez Niemców sudeckich, zgodziły się na poniżej wymienione sposoby i warunki tej cesji oraz na zarządzenia, jakie mają być wydane, przy czym, na mocy tego porozumienia, każde z tych państw uważa się za odpowiedzialne za kroki niezbędne dla zapewnienia jego wykonania:

1. Ewakuacja rozpocznie się l października.

2. Zjednoczone Królestwo, Francja i Włochy zgodne są co do tego, żeby ewakuacja tego obszaru była zakończona 10 października, i to bez zniszczenia jakichkolwiek urządzeń, i że rząd czechosłowacki ponosi odpowiedzialność za to, że ewakuacja będzie dokonana bez uszkodzenia wspomnianych urządzeń.

(…)

4. Obsadzanie stopniowe obszarów o przeważającej ludności niemieckiej przez wojska niemieckie rozpocznie się l października. (…)

7. Przewiduje się prawo opcji dla przenoszenia się na odstępowane obszary oraz dla opuszczania ich; z prawa tego należy skorzystać w ciągu sześciu miesięcy, licząc od dnia zawarcia niniejszego porozumienia. Komisja niemiecko-czechosłowacka ustali szczegóły opcji, rozważy sposoby ułatwienia wymiany ludności oraz rozstrzygnie zasadnicze kwestie, które wynikną z tej zmiany.

8. Rząd czechosłowacki zwolni w ciągu czterech tygodni, licząc od daty zawarcia niniejszego porozumienia, ze służby w wojsku i w policji tych wszystkich Niemców sudeckich, którzy pragnąć będą tego zwolnienia; w ciągu tego samego okresu czasu rząd czechosłowacki zwolni z więzień tych Niemców sudeckich, którzy odsiadują karę za przestępstwa polityczne.

(…)

Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, opracowali M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 2001, str. 114-115

A. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij genezę cytowanego układu.

B. Przedstaw zmiany terytorialne, wprowadzane w cytowanym fragmencie układu monachijskiego.

C. Na podstawie źródła i wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, na czym polegało wspomniane w punkcie 7. prawo opcji.