Protokół dotyczący zakazu używania na wojnie gazów duszących, trujących lub podobnych oraz środków bakteriologicznych

Genewa, 17 czerwca 1925 roku

Pełnomocnicy podpisani, w imieniu swoich rządów, zważywszy, że używanie na wojnie gazów duszących, trujących lub podobnych oraz wszelkich cieczy, materiałów lub sposobów analogicznych zostało słusznie potępione przez opinię powszechną świata cywilizowanego,

zważywszy, że zabronienie tego używania było zamieszczone w układach, do których należy większość państw świata,

pragnąc spowodować powszechne uznanie, że ten zakaz, który nakłada obowiązek zarówno na sumienie, jak na czyny narodów, jest włączony do prawa międzynarodowego, oświadczają:

że Wysokie układające się Strony, o ile nie są już Stronami w traktatach, zabraniających tego stosowania, zakaz ten uznają, rozciągnięcie jego na stosowanie środków wojny bakteriologicznej przyjmują i zgadzają się uważać się za związane między sobą postanowieniami niniejszej deklaracji.

Wysokie układające się Strony dołożą wszelkich starań, aby skłonić inne państwa do przystąpienia do niniejszego protokołu. Przystąpienie to zostanie notyfikowane Rządowi Republiki Francuskiej, a przezeń – wszystkim mocarstwom, które podpisały lub przystąpiły. Nabiera ono mocy od daty dnia notyfikacji dokonanej przez Rząd Republiki Francuskiej.

Protokół niniejszy, którego tekst francuski i angielski są jednakowo ważne, będzie ratyfikowany jak można najszybciej. Ma on nosić datę dnia dzisiejszego.

Ratyfikacje niniejszego protokołu będą skierowane do Rządu Republiki Francuskiej, który powiadomi o złożeniu każde z mocarstw, które podpisały lub przystąpiły.

Dokumenty ratyfikacyjne lub przystąpienia będą złożone w archiwum Rządu Republiki Francuskiej.

Protokół niniejszy uprawomocni się dla każdego mocarstwa, które go podpisze, od daty złożenia jego ratyfikacji, i od tej chwili mocarstwo to będzie zobowiązane w stosunku do innych mocarstw, które już dokonały złożenia swych ratyfikacji.

Za: Historia Stosunków Międzynarodowych. Wybór dokumentów, tom I, 1780-1939, zebrali i opracowali: Daria Bielenin, Jan Bratkowski, Tomasz Jaworski, Sebastian Klimczak, Warszawa 1999, str. 199

A. Wyjaśnij pojęcia - ratyfikacja i notyfikacja.

B. Wyjaśnij, jaką rolę w świetle cytowanego protokołu miała pełnić Francja.

C. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, dlaczego podjęcie decyzji dotyczących zakazu stosowania broni chemicznej i bakteriologicznej stało się sprawą szczególnie ważną i pilną.