Adenauer o znaczeniu Europejskiej Wspólnoty Obronnej

(…)

W dniu 19 marca 1953 roku Bundestag przyjął w trzecim czy­taniu większością 62 głosów traktat niemiecki większością 59 głosów traktat o EWO. (…)

Moim zdaniem EWO była ważnym instrumentem na drodze do zje­dnoczenia Europy. Celem mojej zorientowanej na europejską integrację polityki było jednolite kształtowanie dążeń europejs­kich. (…) Byłem zdecydowany na umocnienie stałego kontaktu rządu federalnego z rządami państw członkowskich, aby przestrzegając konsty­tucji państw członkowskich skierować wspólnie politykę na konieczność

ochrony przed atakami z zewnątrz.

Jeśli już w roku  1952  konieczne było zawarcie układu o Europejskiej Wspólnocie Obronnej oraz kontynuowanie polityki europejskiej rządu federalnego, to od śmierci Stalina stało się to jeszcze bardziej konieczne. Polityka ta była dla nas również i dlatego tym bardziej pilna, że Republika Federalna musiała się wreszcie wydobyć z nienaturalnej sytuacji, w jakiej się obecnie znajdowała: podlegaliśmy wciąż jeszcze prawu okupacyjnemu ze wszystkimi wypływającymi zeń konsekwencjami. Wciąż jeszcze obejmowały nas ograniczenia w przemyśle, wciąż jeszcze byliśmy przedmiotem w polityce zagranicznej. A jeśli nawet biorąc pod uwagę to, iż rządy uczestniczące w traktacie niemieckim i trak­tacie o Europejskiej Wspólnocie Obronnej zgodziły się, że nie będą nam stale dawały tego odczuć i że będą się z nami konsul­towały w sprawach, które dotyczą stosunków pomiędzy Niemcami a Rosją Radziecką, to ostatecznie nie mieliśmy jeszcze żadnego tytułu do takich konsultacji. (…)

Nie byłoby słuszne budowanie swego sądu o traktacie jedynie na krytyce szczegółów bez dostrzegania tego, o czym powiedzia­no uprzednio a również istoty i doniosłości traktatu jako ca­łości w takiej sytuacji światowej jak nasza. Gdy rozpatruję i oceniam to dzieło, dochodzę do następującej konkluzji: byliśmy zagrożeni, byliśmy przedmiotem w polityce zagranicznej innych państw, nie potrafiliśmy się bronić. Ten stan zmieniłby się szybko i gruntownie po ratyfikacji traktatu niemieckiego i trak­tatu o EWO. Moglibyśmy się sami obronić wspólnie z pozostałymi państwami Europejskiej Wspólnoty Obronnej i siłami zbrojnymi NATO. Bylibyśmy zabezpieczeni i włączeni do największej organi­zacji obronnej, jaką kiedykolwiek stworzyła ludzkość. Przez ra­tyfikację traktatu o EWO jako wolny naród położyliśmy wraz z innymi fundament pod polityczną i gospodarczą jedność Europy i wnieśliśmy nasz wkład w dzieło ratowania Europy przed grożącym jej upadkiem, i zagładą.

(…)

Przeciwko zawarciu traktatu wysunięto w Republice Federalnej zarzut, że przeszkodzi to w zjednoczeniu Niemiec. Uważa­łem ten pogląd za fałszywy. Nikt na świecie nie mógłby uwierzyć że Rosja Radziecka byłaby gotowa spontanicznie i całkowicie bezinteresownie zezwolić strefie radzieckiej, ażeby ta mogła jako wolna wrócić do nas. Rosja Radziecka nigdy nie brała pod uwagę postulatu wolnych wyborów w całych Niemczech dla utwo­rzenia wolnego rządu. Ostatnia nota zachodnich sojuszników w tej sprawie pozostała bez odpowiedzi. W nocie radzieckiej z 29 sierpnia 1952 roku Rosja Radziecka zażądała dla Niemiec pokoju-dyktatu, pokoju na gruncie układu poczdamskiego. Miano nam narzucić niższy standard życiowy i stałą kontrolę, aż do najdrobniejszych szczegółów. (…)

Powołanie Rady Europejskiej, utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali oraz Europejskiej Wspólnoty Obronnej  winno było służyć stabilizacji w Europie. Właśnie organizacje  ponadnarodowe miały tak ściśle połączyć – poprzez rezygnację z suwerenności – układające się mocarstwa, ażeby wewnątrzeuropejskie wojny stały się niemożliwe.

Za: Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej po II wojnie światowej. T. 1. 1945-1955, część 2., wybór i opracowanie A. Basak i T. Marczak, Wrocław 1989, str. 376-381

1. Wyjaśnij, czym były wymienione w tekście: Rada Europejska, Europejska Wspólnota Węgla i Stali i Europejska Wspólnota Obronna i na podstawie wiedzy pozaźródłowej przedstaw i dalsze losy.

2. Przedstaw sytuację polityczną w zachodniej części Niemiec przed ich przystąpieniem do RE, EWWiS oraz EWO

3. Wymień i skomentuj korzyści, jakie wynikające dla RFN z podpisania przez nie traktatu o EWO.

4. Wyjaśnij sens argumentacji Adenauera, odrzucającej pogląd, jakoby przystąpienie RFN do EWO zmniejszyło szanse na zjednoczenie Niemiec i na podstawie wiedzy pozaźródłowej oceń ich trafność.