Akademia Umiejętności – polski ośrodek badawczy utworzony w 1872 r. w Krakowie z przekształcenia dawnego Towarzystwa Naukowego Krajowego, będący naczelną polską instytucją naukową w okresie zaborów, której głównym zadaniem było organizowanie i wspieranie polskich badań naukowych i publikowanie ich wyników oraz reprezentowanie polskiej nauki na świecie; początkowo składająca się początkowo z wydziałów: filologicznego, filozoficzno-historycznego i matematyczno-przyrodniczego i skupiała najwybitniejszych pol. uczonych ze wszystkich zaborów oraz emigracji; w 1919 r. została przekształcona w Polską Akademię Umiejętności.