deportacje na Wschód (1940-1941) – przymusowe wywózki obywateli polskich w głąb ZSRR przeprowadzane przez NKWD po zajęciu przez ZSRR wschodnich terenów Polski 17 IX 1939 r.; podczas czterech wielkich deportacji w 1940 i 1941 r.  wywożono Polaków bydlęcymi wagonami na Syberię, a także do wschodnich republik – kazachskiej, kirgiskiej, tadżyckiej, turkmeńskiej, uzbeckiej, gdzie pracowali niewolniczo.