Longobardowie - lud zachodniogermański; w VI w. przenieśli się ze swoich siedlisk nad Łabą do Panonii, a następnie pod naciskiem Awarów w 568 r. dotarli do północnej Italii, gdzie utworzyli własne państwo; początkowo byli wyznawcami arianizmu, ale w VII w. przeszli na katolicyzm; w 774 r. państwo Longobardów zostało podbite przez Karola Wielkiego.