4. Dzieje Hetytów, Fenicjan i Persów
I. Hetyci
1. Lud indoeuropejski pochodzący z rejonu Morza Kaspijskiego
2. Podbój Syrii i Azji Mniejszej – początek II tysiąclecia p.n.e.
3. Walki z Egiptem okresie świetności XIV/XIII w. p.n.e.
II. Fenicjanie
1. Lud pochodzenia semickiego
2. Stworzyli sieć miast wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego – Tyr, Sydon, Byblos
3. Zmienna przynależność polityczna – Egipt, Hetyci, „ludy morza”, Babilonia, Asyria, Persja
4. Podstawą gospodarki
a. żegluga i handel
– eksport wyrobów rzemieślniczych
– import metali i kruszców szlachetnych
b. rzemiosło (produkcja purpury, obróbka szkła i metali)
c. eksploatacja lasów cedrowych
5. Kolonizacja fenicka
a. głównym terenem ekspansji kolonialnej wybrzeża Afryki Północnej i Półwyspu Pirenejskiego
b. założenie Kartaginy – 814 r. p.n.e.
b. zakładanie faktorii handlowych
c. wyprawy poza tzw. Słupy Heraklesa (Gibraltar)
6. Pismo fenickie - najstarszy zachowany alfabet świata 
1. Ludy indoeuropejskie osiadłe na Wyżynie Irańskiej w połowie II tysiąclecia p.n.e.
2. Podstawa gospodarki – pasterstwo i rolnictwo
3. Państwo Medów – VII w. p.n.e.
a. zjednoczenie pod presją Asyrii
b. podbój Persów, a następnie Asyrii (wspólnie z Babilonią), Anatolii i Armenii
IV. Państwo Persów
a. działalność Cyrusa II Wielkiego z dynastii Achemenidów (ok. 590-529 p.n.e.)
– zwycięstwo nad armią i podbój państwa Medów – 549 r. p.n.e.
– podbój Babilonii, Syrii, Palestyny i Fenicji [
żołnierze perscy]
b. podboje Kambyzesa II – Egipt i kolonie greckie w Afryce Północnej
c. największy zasięg terytorialny za panowania Dariusza Wielkiego (ok. 550-485 p.n.e.)
d. organizacja państwa
– na czele państwa wódz tytułujący się „królem królów” [
Rada Dariusza Wielkiego]
– podział administracyjny na satrapie – zarząd w rękach satrapów
– polityka tolerancji wobec zwyczajów, kultury i religii ludów podbitych
e. Religia perska
– mazdaizm – przekonanie o nieustającej walce dobra i zła – bogiem dobra i światła Ahura Mazda
– zaratustryzm – twórcą działający w drugiej połowie VII w. p.n.e. prorok Zaratustra
f. sztuka – pełna przepychu architektura pałacowa
Praca ze źródłami: