Pradzieje ziem polskich

I. Pierwsi mieszkańcy ziem polskich

1. Kultury archeologiczne na ziemiach polskich

a. kultura łużycka (XV-IV w. p.n.e.) – Biskupin .

b. kultura pomorska i kultura lateńska

c. początki osadnictwa słowiańskiego – V-VI w. n.e.

2. Podstawy życia gospodarczego

– gospodarka przemienno-odłogowa

– uprawa głównie prosa, soczewicy i warzyw

– hodowla trzody, bydła i drobiu

– duże znaczenie łowiectwa, rybołówstwa i bartnictwa

II. Plemiona na ziemiach polskich

1. Organizacja społeczna Słowian:

a. ród - więzy krwi,

b. plemię – więzy krwi,

c. opole – wspólnota sąsiedzka (terytorialna).

d. organizacja grodowa

e. wzrost znaczenia wybieranego przez wiec księcia

2. Plemiona słowiańskie na ziemiach polskich

a. tzw. Geograf Bawarski jako źródło poznania lokalizacji plemiona na ziemiach polskich

b. plemiona pomorskie:

– Wolinianie

– Pyrzyczanie

c. plemiona śląskie:

– Bobrzanie

– Dziadoszanie

– Ślężanie

– Opolanie

– Golęszyce

d. Wiślanie – Małopolska

e. Lędzianie – najprawdopodobniej okolice Przemyśla

f. Geograf Bawarski nie wymienia poznanych później plemion Polan i Mazowszan

III. Powstanie państw plemiennych na ziemiach polskich

1. Wojny międzyplemienne jako czynnik państwotwórczy

2. Stopniowe wykształcanie się aparatu państwowego

a. umocnienie się władzy księcia i przekształcenie jej w dziedziczną

b. wyłonienie się dworu

c. stworzenie drużyny

d. pogłębianie się różnic społecznych – wzrost znaczenia i zamożności starszyzny plemiennej

3. Powstanie państwa Wiślan z ośrodkiem w Krakowie – druga połowa IX w.

4. Państwo Polan z ośrodkiem w Gnieźnie

a. władza sprawowana przez dynastię Piastów

– Piast

– Siemowit

– Leszek

– Ziemomysł

b. podbój Wielkopolski przez Polan

c. sieć potężnych grodów wzniesionych w latach 40 X w.

– Gniezno

– Poznań

– Giecz

– Ostrów Lednicki

Opracowanie tematu: Od plemion do Polski - początki państwa polskiego

Galeria ilustracji: Od plemion do Polski - początki państwa polskiego