04. Życie społeczne jednostki

1. Regulatory życia społecznego

a. Wartości – stany rzeczy powszechnie uznawane w danej grupie społecznej

a. system wartości – wartości uporządkowane.

b,  światopogląd – zbiór przekonań na temat natury otaczającego nas świata i sensu życia jednostki

c. normy społeczne

– stanowią system nakazów i zakazów

– określają, jakie zachowania są akceptowane, a jakie odrzucane przez daną zbiorowość lub grupę społeczną

d. rodzaje norm społecznych:

– prawne – ustanowione przez państwo

– religijne – wynikające z dogmatów danej religii

– moralne (etyczne) – wyznaczają, co jest bezwzględnie nakazane lub zakazane

– obyczajowe – zawierają utrwalone tradycją wzorce zachowań w określonych ważnych sytuacjach

– zwyczajowe – powtarzalne działania o charakterze nawyków

e. postawy – w miarę stały stosunek danej osoby do ludzi, zjawisk i poglądów

2. Instytucje społeczne

a. instytucje społeczne to organizacje, którym powierzono trwałe wykonywanie zadań

b. funkcje instytucji społecznych

– zaspokajanie potrzeb zbiorowości

– realizacja celów grupowych

– funkcja regulacyjna (polega na tworzeniu i egzekwowaniu norm zachowań)

–  funkcja integracyjna (scalanie społeczeństwa)

–  zapewnienie ciągłości zbiorowości

c. rodzaje instytucji:

– polityczne

– ekonomiczne

– socjalne

– wychowawczo-kulturowe

– religijne

3. Ład społeczny – stan funkcjonowania instytucji i zachowań jednostek, zapewniający istnienie i rozwój zbiorowości jako całości.

4. Zjawisko anomii

a. anomia – stan osłabienia lub wzajemnej sprzeczności norm społecznych

b. negatywne skutki anomii:

– dewiacje – postępowanie niezgodne z obowiązującymi normami

– patologie –zjawiska zagrażające życiu społecznemu (np. narkomania, alkoholizm)

5. Konflikty społeczne

a. źródła konfliktów społecznych

– strukturalne (wynikają z wadliwej struktury społecznej –  np. nierówności społecznych)

– różnice rozwojowe (wynikają z różnic w rozwoju gospodarczym)

– sprzeczności wartości

b. zjawisko spirali konfliktów –  samoczynnego samopodtrzymywania się konfliktu

c. zjawisko eskalacji konfliktów –  samoczynnego pogłębiania i zaostrzania się konfliktu

d. metody rozwiązywania konfliktów

– negocjacje –rozmowy dwustronne

– mediacje –udział osoby trzeciej, która pełni rolę pośrednika

–  koncyliacja –udział specjalnej komisji, która proponuje rozwiązanie sporu

– arbitraż – udział osób trzecich, których zadaniem jest wiążące rozstrzygnięcie sporu

– unikanie

– uleganie

– rozwiązywanie siłowe

– kompromis (konsensus)

– rozstrzygnięcia w trybie postępowania sądowego