1. 6. Grupy społeczne

1. Pojęcie grupy społecznej

a. pod pojęciem grupy społecznej rozumiemy zbiorowość składającą się z co najmniej trzech osób, między którymi zachodzą różnego rodzaju trwałe więzi i zależności

b. pod pojęciem grupy rozumiemy również pewną liczbę osób połączonych systemem stosunków uregulowanych przez instytucje, kierujących się wspólnymi wartościami i oddzielonych od innych zbiorowości zasadą odrębności (Jan Szczepański)

2. Cechy grupy społecznej

a. liczy co najmniej trzy osoby

b. zachodzą w niej zróżnicowane interakcje

c. istnieje w oparciu o więź społeczną

d. posiada własne cele

e. posiada własne wartości i normy

f. jej członków charakteryzuje poczucie odrębności od innych grup

g. posiada strukturę wewnętrzną – przywódcę oraz ustaloną hierarchię

3. Klasyfikacje grup społecznych

a. według rodzaju przynależności i typu więzi

– pierwotne – dominują więzi emocjonalne

– wtórne – dominują więzi formalne

b. według kryterium wielkości

– małe – członkowie mogą wchodzić w styczność

– duże – członkowie nie znają się osobiście

c. według kryterium trwałości

– krótkotrwałe

– długotrwałe

d. charakter członkostwa

– inkluzywne  – otwarte

– ekskluzywne – zamknięte

d. według stopnia zorganizowania

a. formalne

b. nieformalne

4. Funkcje grup społecznych

a. opiniotwórcza

b. socjalizacyjna

c. motywacyjna

d. kontrolna

5. Jednostka a grupa społeczna

a. pozycja społeczna – miejsce danej jednostki w grupie społecznej względem innych jej członków

b. rola społeczna jednostki – zespół praw oraz obowiązków jednostki, wynikający z jej pozycji w grupie społecznej

c. postawy jednostki wobec norm i wartości obowiązujących w grupie:

– konformizm – podporządkowanie się normom i wartością grupy

– nonkonformizm – postawa krytyczna wobec obowiązujących norm i wartości

– antykonformizm – bezrefleksyjne odrzucenie norm i wartości

– oportunizm – przestrzeganie reguł mimo ich nieuznawania w celu osiągnięcia korzyści

d. grupy odniesienia – grupy wobec której dana jednostka ocenia swoją pozycję społeczną

– grupa odniesienia pozytywnego

– grupa odniesienia negatywnego