2. 4. Status obywatela w państwie

1. Obywatelstwo – więź prawna łącząca jednostkę z państwem

a. w znaczeniu formalnym – oznacza przynależność jednostki do państwa

b. w znaczeniu materialnym – oznacza zespół praw i obowiązków posiadanych przez jednostkę

2. Obywatelstwo w prawie polskim

a. sposoby nabywania obywatelstwa polskiego

– podstawową zasadą jest zasada krwi – obywatelstwo polskie otrzymuje również dziecko, którego tylko jeden rodzic jest obywatelem polskim

– zasada ziemi obowiązuje, gdy rodzice są nieznani lub nie mają żadnego obywatelstwa

– naturalizacja –  nadanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej lub wojewodę

– repatriacja – powrót do kraju osób, które z różnych powodów znalazły się  poza granicami kraju

– reintegracja – nabycie obywatelstwa utraconego na skutek małżeństwa z cudzoziemcem

b. utrata obywatelstwa – wyłącznie na wniosek obywatela za zgodą Prezydenta RP

3. Apatrydzi – bezpaństwowcy

–  osoby, które nie nabyły obywatelstwa

–  osoby, które utraciły utraciły dotychczasowe obywatelstwo i nie nabyły obywatelstwa innego państwa

4. Podwójne obywatelstwo w Polsce

a. osoba posiadająca polskie obywatelstwo nie może posługiwać się paszportem innego kraju przed władzami polskimi

b. osoby posiadające podwójne obywatelstwo nie mogą

–  służyć w wojsku jako zawodowi żołnierze

–  pracować jako funkcjonariusze służb mundurowych

5. Prawa i obowiązki obywatela polskiego

a. najważniejsze prawa:

– prawa polityczne – np. prawo do uczestniczenia w wyborach

– prawo dostępu do służby publicznej

– prawo do nauki

– niektóre prawa socjalne – np. prawo do opieki zdrowotnej i zabezpieczenia społecznego

b. obowiązki:

– wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne

– przestrzeganie prawa Rzeczypospolitej Polskiej

– ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków

– obrona Ojczyzny

– dbałość o stan środowiska

6. Obywatelskość jako postawa

a. troska o los państwa

b. cnoty obywatelskie:

– lojalność

– odpowiedzialność

– odwaga cywilna

– aktywność społeczna