Polityka podatkowa w Prusach w świetle Instrukcji Fryderyka Wilhelma I z 1722 r. dla Generalnego Dyrektorium

Instrukcja Fryderyka Wilhelma I z 1722 r. dla Generalnego Dyrektorium

Artykuł 10

Akcyza

1. W sprawach dotyczących akcyzy Generalne Dyrektorium musi skierować swą wielką troskliwość na to, aby taryfy były opracowane właściwie i akuratnie i aby w nich wszystkie zagraniczne, wełniane i inne towary tak wysoko i w taki sposób były opodatkowane, iżby nasze krajowe towary i rękodzieła można było w naszych krajach taniej oferować i lepiej sprzedawać niż zagraniczne.

2. Wspomniane Generalne Dyrektorium musi także obłożyć wysokim podatkiem szczególnie cudzoziemskie piwo, wódki, wina, ocet oraz zagraniczne żyto, jęczmień, owies, masło i zwykłe sery, tak aby nasze produkty żywnościowe mogły być kupowane o połowę taniej niż obce.

3. Na odwrót, towary i zboże wytwarzane w naszym kraju i przesyłane za granicę nie powinny być obciążane podatkami, lecz tylko obłożone jakąś znośną akcyzą handlową, żeby w ten sposób wywóz – pod każdym względem i wszelkimi środkami – był silniej popierany.

(…)

11. Generalne Dyrektorium musi także baczyć i we wszelki sposób zapobiegać, aby ludzie osiadli w naszych krajach nie przekazywali pieniędzy i kapitałów za granicę. Wymienione Dyrektorium kolegialnie i w dojrzały sposób rozważy, jak temu najlepiej zapobiec i jaką stworzyć możliwość dla wspomnianych kapitalistów, aby swoje pieniądze mogli lokować i inwestować w naszych krajach. (…)

Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, opracowali Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Warszawa 1999, str. 338

Zadanie:

Rozstrzygnij, czy cytowana instrukcja była zgodna z ideologią liberalizmu gospodarczego, czy merkantylizmu. Swoją odpowiedź uzasadnij, powołując się na treść źródła.