Piotr z Dusburga o ustanowieniu Zakonu Domu Niemieckiego

W imię Pana amen. Roku Jego wcielenia 1190, w tym czasie, kiedy miasto Akka było oblegane przez chrześcijan i z łaską bożą odzyskane z rąk niewiernych, w wojsku chrześcijańskim znajdowali się pewni pobożni ludzie z miast Bremy i Lubeki, którzy, powodowani miłosierdziem, widząc cierpiących na różne i ciężkie niedostatki i dokuczliwą nędzę chorych w tymże wojsku, założyli szpital w namiocie swoim zbudowanym z żagla jakiegoś okrętu, nazywanego cocka w języku niemieckim. Gdzie zebrawszy wspomnia­nych chorych, służyli im pokornie i z poświęceniem, i zarządzając dobrami przez Boga powierzonymi, miłosiernie opiekowali się [chorymi] uważając, że w osobie każdego chorego lub ubogiego podejmują samego Chrystusa, który mówi do tych, którzy na sądzie będą po prawicy: „Byłem głodny, a daliście Mi jeść; byłem spragniony, a daliście Mi pić; byłem przybyszem, a przyjęliście Mnie; byłem nagi, a przyodzialiście Mnie; byłem chory, a odwiedziliście Mnie” [Mt 25,35-36] itd. (...) Wówczas, kiedy pan patriarcha jerozolimski, dostojny Henryk – król jerozolimski, (...) baronowie Ziemi Świętej (...) i wielu innych z Królestwa Jerozolimskiego, a z Niemiec: Konrad arcybiskup moguncki [...] Fryderyk książę Szwabii, Henryk palatyn Renu i książę Brunszwiku, Fryderyk książę Austrii, Henryk książę Brabancji, który wtedy był dowódcą tego wojska [...]. Hrabiowie i dostojnicy, i liczni inni nobilowie tego wojska, łaskawym okiem widząc, że powstaje nowa sadzonka – szpital, która wydaje w odpowiednim czasie owoce czci i prawości, i wierząc niezachwianie, że z danym od Boga wzrostem, rozpleniwszy swoje gałęzie, wyda w przyszłości wielką ilość owoców. Decyzja, którą wszyscy wspomniani możni uzgodnili, była taka, aby pan Fryderyk książę Szwabii wysłał uroczyste poselstwo do brata swego – najdostojniejszego pana Henryka VI, króla rzymskiego, przyszłego cesarza, który by wyjednał u pana papieża zatwierdzenie i konfirmację wspomnianego szpitala. Papież zatem, wysłuchawszy poselstwa, nakłoniwszy pobożnymi prośbami proszących, ustanowił we wspomnianym szpitalu regułę braci szpitala jerozolimskiego wobec ubogich i chorych, braci templariuszy wobec kleryków i rycerzy i innych braci, i w imię Pana zatwierdził, zezwalając braciom wspomnianego szpitala na używanie czarnego krzyża i białego płaszcza, oraz przyzwolił, aby wszystkich wolności, immunitetów i zwolnień, przyznanych przez stolicę apostolską wspomnianym czcigodnym domom szpitala i świątyni, używali swobodnie tak jak ci. Godne bowiem jest, aby ci, którzy w pobożnym przedsięwzięciu pielęgnowania cnót mogli stać się równi, i w uzyskaniu dobrodziejstw apostolskich byli zrównani. W taki sposób więc został założony, zatwierdzony i obdarowany licznymi przywilejami czcigodny ten Zakon Rycerski Braci Szpitala Jerozolimskiego Świętej Marii Domu Niemieckiego.

Oto jest szlachetna winnica Pana Zastępów, którą Ty, Jezu Chryste, ustanowiłeś i byłeś przewodnikiem przed obliczem Jego. Zasadziłeś jej korzenie i pokryła ziemię; przeniosłeś je potem i wygnałeś ludy z ziemi pruskiej i inflanckiej i zasadziłeś ją tam, [gdzie] jej krzewy rozpostarły swe gałęzie aż do morza i aż do rzeki. To bowiem czcigodne rycerstwo nie tylko jest zatwierdzone na ziemi przez ludzi, lecz także zaprawdę jest wielorako zapowiedziane na wzór nieba i ziemi.

Za: Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1997, str. 164-165

A. Przedstaw genezę Zakonu Domu Niemieckiego.

B. Wyjaśnij, jaki charakter miał początkowo Zakon Domu Niemieckiego.

C. Przedstaw procedurę tworzenia nowego zakonu.