Organizacja straży przybocznej Czyngis-chana

Tych, którzy razem z nim tworzyli państwo i którzy razem z nim nieśli trud, [Czyngis-chan] uczynił dowódcami minganów [jednostka wojskowa, licząca 1000 ludzi]. Przy podziale [wojska] na mingany wyznaczył dowód­ców minganów, setek i dziesiątek. Przy podziale [wojska] na tümeny [oddział wojsk mongolskich liczący 10 000 wojowników] wyznaczył dowódców tümenów. Tych dowódców tümenów i minganów, którzy zasłużyli na nagrody, nagrodził, a tych, którzy zasłużyli na ustne wyróżnienie, ustnie wyróżnił i wydał następujący rozkaz: – Dawniej miałem osiemdziesię­ciu przybocznych straży nocnej i siedemdziesięciu przybocz­nych straży dziennej. Teraz, kiedy mocą Wiecznego Nieba Niebo i Ziemia pomnożyły moje siły, kiedy poddałem pod swoją władzę wszystek lud poddany i wprowadziłem go pod mój jedyny ster rządów, teraz macie dla mnie wybrać przy­bocznych ze wszystkich minganów i skierować do służby w gwardii. Kiedy będziecie ich wybierać i kierować do służ­by jako straż nocną, łuczników i straż dzienną, macie wysta­wić pełny tümen! – Tak rozkazał. I jeszcze Czyngis-chan kazał ogłosić we wszystkich minganach następujące zarządzenie co do wyboru gwardzistów i przyjmowania ich do służby: – Przy przyjmowaniu do służby w gwardii synów dowódców tümenów, minganów, setek, dziesiątek oraz synów prostych ludzi należy wybierać najbardziej zdolnych i urodziwych! Takich, którzy są godni znajdować się przy nas! Kiedy będą przyjmowani do gwardii synowie dowódców minganów, to niechaj przychodzą z dziesięcioma towarzyszami i jednym młodszym bratem! Kiedy będą przyjmowani do gwardii syno­wie setników, to niechaj przychodzą z pięcioma towarzysza­mi i jednym młodszym bratem! Kiedy będą przyjmowani do gwardii synowie dziesiętników i prostych ludzi, to niechaj przychodzą z trzema towarzyszami i również jednym młodszym bratem! Mają przyjść zaopatrzeni w konie i sprzęt ze swego macierzystego oddziału! Tym, którzy mają się znajdować przy naszej osobie, należy dodać: synom dowódców minganów należy zebrać i dać z macierzystych minganów i setek po dziesięciu towarzyszy. Jeżeli posiadają oni swoje dziedzictwo dane im przez ojców, albo jeżeli mają jakichś ludzi i konie, które sami zdobyli, to niezależnie od ich dziedzictwa i stanu posiadania należy zebrać dla nich [wyposażenie] zgodne z ustalonymi przez nas normami i w ten sposób ich zaopa­trzyć. W ten sposób należy dać synom setników po pięciu to­warzyszy, a synom dziesiętników i prostych ludzi po trzech towarzyszy i zaopatrzyć ich niezależnie od ich dziedzictwa i stanu posiadania. – tak rozkazał. – Kiedy ten rozkaz dotrze do dowódców minganów, setników, dziesiętników i wszystkich ludzi i oni go wysłuchają, wówczas poddani, którzy przekroczą rozkaz, będą podlegali karze! Jeżeli ludzie, którzy mają być przyjęci do służby gwardyjskiej przy nas, będą się od tego wykręcali, albo też jeżeli ludzie pełniący przy nas służbę nie będą należycie wywiązywać się ze swoich obowiązków, to należy przyjąć innych, a tamtych ukarzemy i ześlemy ich precz z naszych oczu do dalekich krajów! – tak rozkazał. – Nie należy powstrzymywać tych ludzi, którzy zechcą przyjść do nas, żeby się uczyć służby wewnętrznej przy naszej osobie! – powiedział jeszcze. Kiedy Czyngis-chan wydał [ten] rozkaz, zaczęto wybierać ludzi z minganów. Zgodnie z poleceniem zaczęto wybierać synów setników i dziesiętników i odkomen­derowano ich. Dawniej było osiemdziesięciu ludzi straży nocnej. [Teraz] powołano ośmiuset. – Należy uzupełnić [ich liczbę] powyżej ośmiuset – do tysiąca – powiedział Czyngis-chan i wydał rozkaz, by nie powstrzymywać tych, którzy chcą wstąpić do straży nocnej.

Tajna historia Mongołów. Anonimowa kronika mongolska z XIII w., wstępem i komentarzami opatrzył S. Kałużyński, Warszawa 1970, s.142-143

A. Przedstaw strukturę organizacyjną wojsk mongolskich.

B. Przedstaw tryb rekrutowania żołnierzy do gwardii przybocznej Czyngis-chana.