Położenie prawne chłopa francuskiego w XIV w.
Po pierwsze uwolnił całkowicie i zniósł po wieczne czasy prawo martwej ręki [prawo do majątku po zmarłej osobie], z którego zwyczajowo jego poprzednicy korzystali w tej miejscowości i prowincji (…) Przyznał wyżej wspomnianym ludziom i mieszkańcom owej miejscowości i prowincji, zarówno obecnym jak nieobecnym, żyjącym teraz lub w przyszłości, prawo dysponowania w testamencie swoją własnością na rzecz dowolnie obranych przez siebie osób, sporządzania ostatniej woli, czynienia darowizny na łożu śmierci i zawierania innych umów wedle swej woli. Zezwolił, by mogli dziedziczyć po mich ich synowie, bracia, krewni i powinowaci zarówno na mocy testamentu, jak i bez niego. Następnie, ponieważ ludzie ci pełnili zwyczajowo różnoraką pańszczyznę w wymiarze i czasie dowolnie ustalonym przez pana, zwolnił ich z tego obowiązku. Dalej przystał, że ani on sam, ani jego spadkobiercy i następcy, ani ktokolwiek z jego oficjalistów, nie będą wspomnianych wyżej ludzi pociągać do odpowiedzialności przed sądem dworskim, ani też wszczynać przeciwko nim dochodzeń sądowych bez przewidzianego w prawie powodu. Następnie zgodził się, aby owi ludzie ani ich następcy, ani też nikt z ich czeladzi nie był zmuszany do pełnienia straży we dworze lufo zamku i pociągany do pilnowania wrót oraz przebywania tam w jakimkolwiek czasie dnia czy nocy. Dalej wyraził zgodę na to, aby owi ludzie obojga płci mieli prawo zawierania związków małżeńskich i aby się mogli żenić oni, ich dzieci, wnukowie, krewni i powinowaci wedle swej woli, kiedy i gdzie im się spodoba, bez potrzeby uzyskiwania zgody pańskiej. Wreszcie przystał, aby on sam i jego następcy nie mieli prawa i nie mogli tych ludzi, jakiegokolwiek byliby stanu, obciążać w przyszłości daniną, przeprowadzać jej podziału między nich, nakładać na nich jakichkolwiek ciężarów pieniężnych lub domagać się ich uiszczania (…) W końcu zgodził się, aby owi ludzie nie byli odtąd nigdy pociągani do prac przy budowie zamku.
Przywilej dla mieszkańców wsi Montbrun z 1376 r.
Tadeusz Manteuffel, Wieś zachodnioeuropejska w średniowieczu, Warszawa 1948, s. 12-13
A. Omów ustanowione cytowanym dokumentem zasady dziedziczenia.
B. Przedstaw zakres przyznanych przywilejem wolności osobistych.
C. Wyjaśnij, na czym polegały wolności ekonomiczne, przyznane cytowanym dokumentem.
D. Jakie zmiany cytowany dokument wprowadzał w zakresie jurysdykcji?