Obyczaje w XIX-wiecznej komunikacji publicznej

Przedmieściu, koło kolumny Zygmunta, do omnibusu nr 9, jadącego Nowym Światem do pl. Trzech Krzyży. Wbrew wydanym świeżo w tej mierze przepisom omnibus ten zatrzymał się i zrobił sobie pozaplanowy dziesięciominutowy przystanek, choć nikt nie wsiadał i nie wysiadał. Ponieważ w przodzie znajdowało się już pięć osób, zająłem miejsce z tyłu, gdzie dwóch panów ćmiło cygara i papierosy. Nie mogąc znieść dymu papierosowego, zapytałem konduktora, dlaczego nie zwróci uwagi, że w omnibusie palić nie wolno. Zamiast zadość uczynić memu żądaniu, konduktor odpowiedział mi w sposób szorstki, że ani mu się śni z każdym gościem o głupiego papierosa wojnę prowadzić, a gdy mnie dym szkodzi, to mogę usiąść gdzie indziej.

Podobnie jak na konduktora omnibusu, wrażenie sprawiła reklamacja moja i na palących, którzy z podwójną werwą jęli zapełniać dymem wnętrze, jakby pragnąc ukarać tym sposobem moją śmiałość, a dodając nawiasem, z wyglądu przypominali ludzi z lepszą kulturą i obyciem.

Kiedy w kilku słowach powołałem się na przepisy policyjne, jeden z panów oburzył się i rzekł, że dla czyichś fanaberii i grymasów nie myśli się wyrzekać przyjemności, że żadnych przepisów nie zna, że nikt nie ma prawa zakazać mu palić, że kto dymu nie znosi, omnibusem jeździć nie powinien, lecz karetą.

Nie mogąc dalej prowadzić polemiki, wysiadłem z omnibusu.

Cała ta historia dowodzi, że i w omnibusach nawet stwierdzić możemy uniwersalność zasady – siła idzie przed prawem, oraz o ile w salonach, w towarzystwie, dla znajomych często aż nadto jesteśmy uprzejmi i uniżeni, tak w miejscach publicznych, na ulicy, w stosunkach z obcymi ludźmi zaniedbujemy nieraz przepisy najprostszej grzeczności, która cechuje każdego dobrze wychowanego człowieka.

za: Winek Włodzimierz, Eksploracja miejskiej przestrzeni historycznej – nowe wyzwania?, „Mówią Wieki” 2/2022, str. 61

A. Wyjaśnij pojęcie: omnibus

B. Wyjaśnij powody niskiej skuteczności wprowadzania przepisów dotyczących zasad obowiązujących w komunikacji publicznej.

C. Oceń, czy zaszły istotne różnice w zakresie respektowania zasad obowiązujących w komunikacji publicznej pomiędzy XIX a XXI wiekiem.