List G.D’Annunzio do Mussoliniego. Fiume (Rijeka), 16.9.1919 r.,
Mój drogi Mussolini
Jestem zaskoczony postawą Twoją i narodu włoskiego. Ryzykowałem wszystko, dałem z siebie wszystko i wygrałem wszystko. Jestem panem nad Fiume, nad objętym rozejmem obszarem pogranicza, nad okrętami i żołnierzami, którzy nie chcą słuchać nikogo poza mną. Nie ma możliwości podjęcia przeciwko mnie jakichkolwiek kroków. Nikt nie może mnie stąd wypędzić. Mam Fiume i będę go bronić do końca moich dni.
A wy trzęsiecie się ze strachu! Pozwalacie postawić sobie na karku świńską nogę najpodlejszego oszusta, jakiego zna historia wszelkiej nikczemności. Każdy inny kraj – nawet Laponia – spowodowałby upadek takiego człowieka i jego kliki. A wy gadacie, kiedy my bez przerwy walczymy z energią, która czyni to przedsięwzięcie najpiękniejszym od czasu Pochodu Tysiąca. Gdzie są bojownicy, odważni, ochotnicy, futuryści?
Mam tutaj sporo żołnierzy, żołnierzy w mundurach wszystkich rodzajów broni. Jest to przedsięwzięcie wojsk regularnych. A wy nie pomagacie nam nawet swoimi podpisami. W naszej biedzie musimy robić wszystko sami. Obudźcie się! I wstydźcie się też!
Gdyby chociaż połowa Włoch była podobna do fiumeńczyków, bylibyśmy władcami świata. Lecz Fiume jest tylko samotnym szczytem heroizmu. Jak słodko będzie umierać po ostatnim łyku jego wody. Czy już naprawdę nie możemy na nic liczyć? A wasze obietnice? Przedziurawcie przynajmniej ten spasiony kałdun, który was obciąża. Kiedy skonsoliduję tutaj swoją władzę, powrócę do was, ale nie będę patrzył wam w twarz.
Otrząśnijcie się, lenie, z wiecznej sjesty! Nie śpię już od sześciu dni i zżera mnie gorączka. Ale stoję prosto. I to jak, Alala!
Za: Stanisław Sierpowski, Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, tom pierwszy: 1917-1926, Poznań, 1989, str. 137-138
A. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, kim był autor listu i jaką odegrał rolę w wydarzeniach, których dotyczy cytowany list.
B. Przedstaw okoliczności powstania cytowanego listu i wyjaśnij przyczyny jego dramatycznej treści.
C. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej przedstaw dalsze losy Fiume.