Proklamacja Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów (fragment). Zagrzeb 29.10.1918 r.

Sejm chorwacki na podstawie prawa samostanowienia narodów, które jest już obecnie uznawane przez wszystkie strony wojujące, uchwala, co następuje:

Wszystkie dotychczasowe więzy i stosunki prawnopaństwowe między Króles­twem Chorwacji, Sławonii i Dalmacji z jednej strony, a Królestwem Węgier i Cesarstwem Austrii z drugiej są uchylone. Znosi się w szczególności i ogłasza jako nieważną ugodę chorwacko-węgierską (artykuł ustawy nr I z r. 1868) i tak samo znosi się i ogłasza jako nieważne wszystkie jej późniejsze uzupełnienia i rewizje, tak iż od dnia dzisiejszego Dalmacji, Chorwacji i Sławonii nie łączą z Królestwem Węgier ani prawnie, ani faktycznie żadne wspólne sprawy państwowe.

Dalmacja  – Chorwacja  – Sławonia wraz z Rijeką proklamują się jako państwo w pełni niezależne w stosunku do Węgier i Austrii, a zgodnie z nowoczesną zasadą narodowości i na podstawie jedności narodowej Słoweń­ców, Chorwatów i Serbów wstępują w skład wspólnego narodowego suwerenne­go Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów na całym etnograficznym terytorium tego narodu, bez względu na jakiekolwiek administracyjne i pań­stwowe granice, w których dzisiaj żyje naród Słoweńców, Chorwatów i Serbów.

Powszechne narodowe zgromadzenie ustawodawcze całego zjednoczonego narodu Słoweńców, Chorwatów i Serbów zadecyduje uprzednio określoną kwalifikowaną większością: jaka będzie ostateczna forma rządu i państwowy ustrój wewnętrzny naszego państwa, opartego na pełnym równouprawnieniu Słoweńców, Chorwatów i Serbów. (...)

Sejm jako reprezentacja królestw Chorwacji, Sławonii i Dalmacji uważa deklarację Rady Narodowej z 19 bieżącego miesiąca za obowiązującą dla siebie i oświadcza, że uznaje suwerenną władzę Rady Narodowej Słoweńców, Chorwa­tów i Serbów.

Za: Stanisław Sierpowski, Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, tom pierwszy: 1917-1926, Poznań, 1989, str. 62

A. Wyjaśnij pojęcie – proklamacja.

B. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej napisz, jaka była przynależność polityczna obszarów, które miały wejść w skład Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów.

C. Jakie funkcje miały pełnić wymienione w źródle: sejm oraz Rada Narodowa.

D. Wyjaśnij, na czym polegało znaczenie cytowanej proklamacji.