Churchill: plan zjednoczenia Europy, 19 września 1946 r.

(…)

Gdyby nie to, że wielka Republika za oceanem zrozumiała w całej rozciągłości, że ruina lub niewola Europy wiąże się ści­śle również z jej losem, i wyciągnęła rękę z pomocą i radą – gdyby nie to – Wieki Ciemnoty powróciłyby na nowo z całym ich okrucieństwem i uciskiem.

A mogą one jeszcze wrócić. Lecz jest na to środek, który gdyby został ogólnie i samorzutnie zastosowany przez większość ludzi w wielu krajach, zmieniłby jakby cudem całą sytuację i z całej Europy lub z jej większej części uczyniłby kraj wolny i szczęśliwy, jakim jest dziś Szwajcaria.

Cóż to za niezawodny środek? Jest to odrodzenie europej­skiej wspólnoty narodów w takim przynajmniej stopniu, w jakim zdołamy to osiągnąć, i nadanie jej ustroju, w którym mogłaby istnieć w pokoju, bezpieczeństwie i wolności. Musimy zbudować coś w rodzaju Państw Zjednoczonych Europy. Tylko w ten sposób setki milionów ludzi, którzy się mozolą, będzie mogło odzyskać prostą radość i nadzieję, które czynią życie wartym życia. (…)

Wszyscy wiemy, że obydwie Wojny światowe, przez które prze­szliśmy, zostały wywołane próżną namiętnością niedawno zjedno­czonych Niemiec grania dominującej roli w świecie. (…)

Winny musi być ukarany. Niemcy muszą być pozbawione moż­liwości ponownego uzbrojenia i rozpętania nowej wojny agresywnej. Gdy wszystko zostanie tak przeprowadzone, jak jest prze­prowadzane, to wtedy musi nastąpić koniec odpłaty, musi nastą­pić to, co pan Gladstone nazwał błogosławionym aktem zapomnie­nia, musimy wszyscy odwrócić się od okropnej przeszłości. Mu­simy patrzeć w przyszłość, nie możemy pozwolić sobie na to, żeby wlec za sobą poprzez przyszłe lata nienawiść i zemstę, która powstała z krzywd przeszłości. (…)

Powiem teraz rzecz, która was zdziwi. Pierwszym krokiem do odbudowy rodziny państw europejskich musi być współpraca po­między Francją a Niemcami. Tylko tą, drogą Francja może odzys­kać moralne i kulturalne kierownictwo Europy. Nie jest możliwa odbudowa Europy bez wielkiej intelektualnie Francji i bez wiel­kich intelektualnie Niemiec.

Ustrój Państw Zjednoczonych Europy, jeżeli będzie dobrze i właściwie zbudowany, będzie taki, że uczyni siłę materialną poszczególnego państwa mniej ważną. Małe państwa będą miały tyleż samo znaczenia, co i duże i zyskają należne im uznanie przez współudział we wspólnej sprawie. (…)

Za: Wybór tekstów źródłowych do historii powszechnej po II wojnie światowej. T. 1. 1945-1955, część 1., wybór i opracowanie A. Basak i T. Marczak, Wrocław 1989, str. 108-110

A. Na podstawie źródła i wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, dlaczego Churchill przywiązywał taką wagę do integracji europejskiej.

B. Wyjaśnij, dlaczego w swoich analizach tak dużą wagę przywiązywał do problemu Niemiec i w jaki sposób zamierzał związane z nimi problemy.

C. Przedstaw kluczowe założenia ustroju przyszłej zjednoczonej Europy w projekcie Churchilla.