sądy ziemskie -  jeden z trzech, obok sądu grodzkiego i sądu podkomorskiego, sądów pierwszej instancji w systemie sądownictwa szlacheckiego w Polsce przedrozbiorowej; sąd ziemski wywodził się z sądu książęcego i miał status sądy monarszego; do właściwości sądu ziemskiego należały wszystkie sprawy, w których pozwany był szlachcic osiadły, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych dla sądu grodzkiego i sądu podkomorskiego; w skład sądu ziemskiego wchodzili w Małopolsce: sędzia, podsędek oraz czterech do sześciu asesorów, pisarz i woźny; w Wielkopolsce i na Mazowszu początkowo w skład sądu ziemskiego wchodzili: starosta, sędzia ziemski, podsędek, wojewoda, podkomorzy i chorąży, ale od przełomu XV i XVI wieku skład sądu ziemskiego został ujednolicony dla całej Korony według modelu małopolskiego.