Kształtowanie się feudalizmu

I. Sytuacja społeczno-gospodarcza w Europie zachodniej we wczesnym średniowieczu

1. Regres gospodarczy

a. upadek miast, rzemiosła i handlu

b. niszczenie infrastruktury

c. powrót do gospodarki naturalnej

d. zanik dotychczasowego systemu skarbowego

2. Wyludnienie

a. na skutek nieustannych wojen

b. na skutek epidemii dżumy

II. Feudalizm

1. Organizacja włości feudalnej - feudum

a. podział włości na dwie części:

– rezerwa pańska – obszar pod bezpośrednim zarządem gospodarczym pana gruntowego

– działki użytkowane przez chłopów

b. system władztwa gruntowego – władza właścicieli włości nad osadzonymi w nich użytkownikami – zacieranie się różnicy między ludnością niewolną a chłopami

c. cechy charakterystyczne stosunku poddańczego

– system poddańczy – stosunek między właścicielem ziemskim a ludnością chłopską

– chłop pozbawiony prawa własności do posiadanej ziemi – w zamian za prawo do użytkowania uiszczał rentę feudalną

d. formy renty feudalnej:

– odrobkowa – pańszczyzna

– pieniężna – czynsz

– w naturze – część płodów rolnych

e. formy poddaństwa:

– gruntowe

– sądowe

– osobiste

2. Beneficja

3. Immunitet – przywilej zwalniający osoby lub określone terytoria:

a. ze świadczeń materialnych – immunitet ekonomiczny

b. spod jurysdykcji władcy – immunitet sądowy

5. Pogłębianie się rozdrobnienia feudalnego

a. pogłębianie się procesu uniezależniania się hrabstw i kasztelanii od władzy centralnej

b. przekształcenie się scentralizowanej monarchii w luźny związek posiadaczy ziemi – feudałów

6. Stosunek lenny – między seniorami a wasalami

a. feudalizacja urzędów

b. feudalizacja duchowieństwa

c. umowa lenna

– określała obowiązki i prawa zarówno seniora jak i wasala

– senior zapewniał bezpieczeństwo, opiekę i oddawał ziemię w lenno

– wasal zobowiązany był do wierności, pomocy wojskowej, rady, zasiadania w sądach, okolicznościowych świadczeń materialnych

d. inwestytura – nadanie godności oraz lenna

e. hołd lenny

f. drabina feudalna

– najwyższy senior – suzeren

– zasada „wasal mojego wasala nie jest moim wasalem”

g. własność alodialna

Opracowanie tematu: Kształtowanie się społeczeństwa feudalnego

Galeria ilustracji: Galeria ilustracji

Historia w źródłach:

Immunitet królewski - formularz