Pierwsze państwa słowiańskie
I. Pochodzenie Słowian
1. formowanie się Prasłowian jako odrębnej grupy językowej i kulturowej do V w. n.e. na obszarze między Karpatami, Prypecią i Dnieprem
2. Ekspansja osadnicza Słowian od V w. n.e. na obszary Europy Środkowej i Wschodniej oraz na Półwysep Bałkański
II. Organizacja plemion Słowiańskich
1. Podział Słowian na zachodnich, wschodnich i południowych
2. Organizacja społeczeństwa:
a. ród - więzy krwi,
b. plemię – więzy krwi,
c. opole – wspólnota sąsiedzka (terytorialna).
3. Organizacja polityczna
a. wiec
b. książę/wojewoda – wybierany na czas wojny wódz
4. Gospodarka
a. półosiadły tryb życia
b. niewielkie otwarte osady o charakterze rolniczym
c. rolnictwo żarowe
III. Państwo Samona
1. Najazdy u boku Awarów na terytorium Bizancjum
2. Klęska wojsk awarsko-słowiańskich pod murami Konstantynopola – 626 r.
3. Uniezależnienie się Słowian od Awarów – i utworzenie samodzielnego państwa słowiańskiego przez Samona
a. obszar Moraw, Czech i Karyntii
b. obrona przed Awarami i Frankami
c. rozpad państwa po śmierci Samona
IV. Państwo wielkomorawskie
1. Międzynarodowe uwarunkowania powstania państwa wielkomorawskiego
a. klęska Awarów w wojnach z państwem Franków
b. kryzys państwa Franków
2. Początki państwa wielkomorawskiego
a. działalność Mojmira I
– podboje: Słowacja, Czechy, Śląsk, Małopolska, Panonia
– przyjęcie chrztu w 831 r.
b. nawiązanie stosunków przez Rościsława z Bizancjum
– przybycie na Morawy braci Cyryla (Konstantyn) i Metodego (863 r.)
– wprowadzenie do liturgii języka słowiańskiego – głagolica
– utworzenie arcybiskupstwa morawskiego – działało do 885 r.
– po śmierci Metodego arcybiskupstwo zostało zlikwidowane, a na mocy decyzji Świętopełka język słowiański został usunięty z liturgii
3. organizacja państwa wielkomorawskiego
a. monarchia patrymonialna wzorowana na państwie Franków
b. administracja
– sieć okręgów grodowych zarządzanych przez żupanów
– drużyna książęca
c. skarbowość opierająca się na:
– daninach
5. Upadek Wielkich Moraw pod naporem Węgrów
6. Władzę nad zachodnią częścią państwa wielkomorawskiego ze stolicą w Pradze przejmuje dynastia Przemyślidów
V. Ruś Kijowska
1. Najważniejsze ośrodki władzy plemiennej:
a. Nowogród Wielki
b. Kijów
2. Zjednoczenie plemion słowiańskich przez Waregów
a. Ruryk – założyciel dynastii Rurykowiczów w Nowogrodzie Wielkim 879 r.
b. zdobycie przez Igora (następca Ruryka) Kijowa 882 r.
c. utworzenie Rusi Kijowskiej
3. Panowanie Włodzimierza Wielkiego
a. opanowanie Grodów Czerwieńskich
b. przyjęcie chrztu za pośrednictwem Bizancjum – 988 r.
VI. Państwa słowiańskie na Bałkanach
1. Najazd Bułgarów (tureccy koczownicy) – koniec VII w.
a. podbój Słowian południowych
b. stopniowa slawizacja Bułgarów
c. chrzest w obrządku greckim – 866 r.
d. podbój państwa bułgarskiego prze Bizancjum
2. Serbowie
a. rozwój pod wpływem Bizancjum - przyjęcie chrztu w obrządku greckim
b. do X w. pod panowaniem Bułgarów
c. zależność od Bizancjum
d. pełna niezależność na przełomie XI i XII w.
Opracowanie teamtu: Począki państw słowiańskich
Galeria ilustracji: Początki państw słowiańskich