2. 10. Świat hellenistyczny
I. Rozpad imperium Aleksandra III Wielkiego.
1. Brak następcy zdolnego do panowania nad potężnym imperium.
2. Wojny tzw. diadochów (wodzów, spadkobierców)
3. Powstanie trzech wielkich monarchii hellenistycznych:
a. Egipt – rządy dynastii Ptolemeuszy
b. Macedonia – rządy dynastii Antygonidów
c. Wschód – rządy dynastii Seleukidów
II. kultura hellenistyczna (hellenizm)
1. Literatura
a. wykształcenie się filologii jako odrębnej dyscypliny nauki
b. działalność Kallimacha
– poezja erudycyjna
– katalog Biblioteki Aleksandryjskiej
c. historiografia – Polibiusz z Megalopolis – Dzieje
III. Filozofia hellenistyczna.
a. stoicyzm – twórcą Zenon z Kition
– wszyscy ludzie są równi
– drogą do szczęścia jest aktywne i zgodne z naturą życie
– wymóg pracy na rzecz wspólnoty
b. epikureizm – twórcą Epikur z Aten
– źródłem szczęścia ograniczanie potrzeb
– unikanie pogoni za przyjemnościami i karierą
c. cynizm – twórcą Diogenes z Synopy
– źródłem szczęścia – cnota
– pogarda dla wartości materialnych i powszechnie przyjętych norm
d. sceptycyzm – twórcą Pyrron z Elidy
– warunkiem szczęścia – spokój
– powstrzymywanie się od sądów – człowiek nie ma możliwości poznania obiektywnej prawdy
IV. Nauka okresu hellenistycznego
1. Euklides – autor podręcznika do geometrii
2. Archimedes – fizyk, matematyk, konstruktor śruby wodnej i machin wojennych
3. Ptolemeusz – twórca systemu geocentrycznego
V. Sztuki plastyczne
1. Architektura
a. Cechy:
– przepych
– monumentalizm formy
– ekspresja
– różnorodność form
b. arcydzieła architektury:
– latarnia na Faros
3. Urbanistyka
a. miasta budowano według planów z rynkiem (agora) i symetrycznymi ulicami
b. infrastruktura: system kanalizacyjny, budynki użyteczności publicznej (teatry, gimnazjony, agora)
4. Arcydzieła rzeźby:
– Umierający Gall
– Grupa Laokoona
VI. Centra kultury hellenistycznej:
1. Aleksandria
a. Muzeum („stowarzyszenie czcicieli muz”) – ośrodek badań naukowych
b. Biblioteka Aleksandryjska – największa biblioteka świata antycznego
c. Bruchejon – biblioteka do użytku publicznego
2. Pergamon
b. biblioteka pergamońska
3. Palmyra [ teatr w Palmyrze]
VII. Cechy charakterystyczne religii okresu hellenistycznego
1. Kult władców.
2. Synkretyzm – łączenie cech bóstw greckich i wschodnich – kult Serapisa
Opracowanie tematy: Monarche hellenistyczne