1. 05. Kultura renesansu

I. Włochy kolebką renesansu

1. Sytuacja społeczno-gospodarcza Włoch

a. wzrost potęgi gospodarczej miast włoskich (Wenecja, Genua, Mediolan)

b. handel, rzemiosło i bankowość podstawą potęgi gospodarczej miast włoskich – awans społeczny patrycjatu miejskiego

2. Mecenat artystyczny

a. rywalizacja miast

– świątynie

– gmachy użyteczności publicznej

b. mecenat prywatny

– Kosma Starszy

– Wawrzyniec Wspaniały

II. Odrodzenie i humanizm

1. Wzrost zainteresowania dorobkiem kultury antycznej

a. adaptacja antycznych wzorców architektonicznych i rzeźbiarskich

– stosowanie kolumn, łuków i kopuł w budownictwie

– wykorzystywanie motywów antycznych w malarstwie i rzeźbie

b. studiowanie literatury antycznej

2. Humanizm

a. znajomość literatury i języków antycznych – greki, łaciny i języka hebrajskiego

b. prąd umysłowy skupiający się na sprawach człowieka – antropocentryzm (przeciwieństwo średniowiecznego teocentryzmu) – człowiekiem jestem  i sądzę, że nic co ludzkie nie jest mi obce (Terencjusz)

c. czołowi przedstawiciele renesansowego humanizmu

– Erazm z Rotterdamu

– Giovanni Pico della Miranodla

– Niccolò Machiavelli

– Thomas Morus

III. Literatura renesansowa

1. Wzrost dostępności książki dzięki rozpowszechnieniu się druku Jan Gutenberg

2. Czołowi przedstawiciele literatury polityczno-społecznej:

a. Thomas Morus – Utopia

b. Tommasco Campanella – Miasto Słońca

c. Niccolò Machiavelli – Książę

d. Jean Bodin – Sześć ksiąg o Rzeczpospolitej

3. Literatura piękna – twórczość w językach narodowych

a. Dante Alighieri – Boska komedia

b. Francesco Petrarka – sonety

c. Giovanni Boccaccio – Dekameron

d. Miguel Cervantes – Don Kichote z La Manchy

e. Baltazar Castiglione – Dworzanin

IV. Renesans w sztukach plastycznych

1. Architektura

a. dominacja układu horyzontalnego – dominacja linii poziomych

b. typowe dla renesansu elementy architektoniczne:

– kolumnady

– attyki

– bogate portale – często zwieńczone tympanonem

– kasetonowe stropy

– bogata ornamentyka

c. czołowi twórcy:

– Filippo Brunelleschi – katedra we Florencji

– Donato Bramante – Bazylika św. Piotra w Rzymie

– Michał Anioł – kopuła Bazyliki św. Piotra w Rzymie

2. Malarstwo

a. cechy charakterystyczne

– zastosowanie perspektywy

– zastosowanie kompozycji opartej na trójkącie

– harmonia

– zastosowanie klasycznego kanonu piękna

b. tematyka

– obok tematyki religijnej również tematyka świecka

– motywy biblijne

– motywy antyczne

c. twórcy:

–  Leonardo da Vinci (Mona Lisa , Ostatnia wieczerza , Dama z gronostajem )

– Michał Anioł Buonarroti (Malowidła w Kaplicy Sykstyńskiej )

– Rafael Santi (Madonna Sykstyńska , Szkoła Ateńska )

– Tycjan

– Piotr Bruegel Starszy (Pejzaż z upadkiem Ikara )

– Albrecht Dürer (Rycerz, śmierć i diabeł , Czterej jeźdźcy Apokalipsy )

3. Rzeźba

a. typowe przedstawienia:

– rzeźba nagrobna

– posąg konny

– popiersie

– akt

b. twórcy:

– Donatello (Dawid )

– Michał Anioł (Dawid , Pieta , grobowiec papieża Juliusza II – Mojżesz )

V. Osiągnięcia renesansowej nauki

1. Medycyna

a. Miguel Sevret – opisał mały obieg krwi

b. Paracelsus – badał procesy chemiczne zachodzące w ludzkim organizmie

2. Astronomia

a. Mikołaj Kopernik – heliocentryczna teoria budowy Układy Słonecznego (O obrotach sfer niebieskich)

b. Galileusz – udoskonalił lunetę przy pomocy której potwierdził teorię Kopernika

Opracowanie tematu: Myśl społeczna i polityczna odrodzenia

Opracowanie tematu: Sztuka odrodzenia

Galeria ilustracji: Myśl społeczna i polityczna odrodzenia

Galeria ilustracji: Sztuka odrodzenia