2. 01. Społeczeństwo Rzeczypospolitej w XVI wieku

1. Terytorium i ludność Rzeczpospolitej

a. obszar

–  koniec XVI w. – 860 tys. km2

– pierwsza połowa XVII w. – 1 mln. km2

b. zaludnienie  - ok. 7,5 mln ludzi (6,6 osób na km2)

2. Stanowy podział społeczeństwa (procentowy udział bez Żydów i ludzi wolnych)

a. zasady podziału stanowego

– o przynależności decyduje urodzenie (z wyjątkiem stanu duchownego)

– stany różnią się między sobą prawami

– przedstawiciele różnych stanów podlegają odrębnemu sądownictwu

b. stany w Polce

– szlachta (ok. 9,1%)

– duchowieństwo (ok. 0,2%)

– mieszczaństwo (24,1%)

– chłopi – tzw. stan kmiecy (66,6%)

c. zróżnicowanie stanu szlacheckiego

– magnateria

– szlachta średnia

– szlachta zagrodowa (zaściankowa)

– szlachta gołota

d. poza strukturą stanową pozostawali tzw. ludzie luźni

3. Struktura etniczna społeczeństwa I Rzeczpospolitej

a. Polacy

b. Litwini

c. Rusini

e Niemcy

e. Żydzi

f. Ormianie

g. Holendrzy

h. Szkoci

i. Karaimi

j. Tatarzy

k. Cyganie