3. 5. Kultura baroku w Europie

I. Sztuka baroku

1. Manieryzm

a. odstąpienie artystów od renesansowego racjonalizmu

b. eksponowanie emocji

c. twórczość El Greca

– Wniebowzięcie Marii

– Adoracja Madonny z Dzieciątkiem przez świętego Hiacynta

2. Cechy charakterystyczne baroku

a. przepych

b. bogactwo treści i formy

c. monumentalizm

d. dynamizm

e. realizm w przedstawianiu postaci

f. łączenie malarstwa i rzeźby z architekturą

3. Malarstwo barokowe

a. obok ściennego malarstwa monumentalnego rozwijało się malarstwo sztalugowe

b. stosowanie światłocienia

c. tematyka

– mistycyzm i martyrologia

– motyw śmierci i przemijania

– motywy mitologiczne

d. twórczość Caravaggia

– Pocałunek Judasza

– Wskrzeszenie Łazarza

e. twórczość Petera Paula Rubensa

– Porwanie córek Leukippa

f. twórczość Antona van Dycka

– Karol I na łowach

g. twórczość Rembrandta van Rijna

– Lekcja anatomii doktora Tulpa

– Straż nocna

h. twórczość Diega Velázqueza

– Poddanie Bredy

– Panny dworskie

4. Architektura barokowa

a. barok kościelny

– Il Gesú w Rzymie jako wzór barokowej świątyni

– kolumnada wokół Placu św. Piotra w Rzymie – Giovanni Bernini

– Bazylika św. Pawła w Londynie

b. barok dworski

– Wersal

– pałac w Schönbrunn koło Wiednia

II. Literatura

1. Klasycyzm jako styl literacki okresu baroku

a. nawiązywanie do twórczości antycznej

b. treści moralizatorskie

c. funkcje propagandowe literatur francuskiej za panowania Ludwika XIV

2. Dramat barokowy

a. William Szekspir

– Makbet

– Otello

b. Lope de Vega

a. Pierre Corneille

– Cyd

c. Jean Baptiste Racine

– Berenika

d. Molier

– Świętoszek

– Skąpiec

e. Jean de La Fontaine

– Adonis

3. Miguel de Cervantes

– Don Kichote z La Manchy

III. Teatr i muzyka

1. Teatr

a. powstawania stałych teatrów przy dworach królewskich

b. bogata scenografia i efekty widowiskowe (maszyneria teatralna)

c. teatr ludowy – wędrowne trupy aktorskie

2. Muzyka

a. główne gatunki muzyki barokowej

– koncert

– opera

a. nowe formy

– oratorium

– kantata

– pasja

b. najwybitniejsi kompozytorzy barokowi

– Jan Sebastian Bach

– Georg Friedrich Haendel

– Antonio Vivaldi

– Claudio Monteverdi

IV. Rozwój filozofii i nauki

1. Główne kierunki w myśli filozoficznej

a. racjonalizm – Kartezjusz (Rozprawa o metodzie)

b. empiryzm – Francis Bacon

c. libertynizm – ruch społeczno-polityczny głoszący swobodę polityczną, wyznaniową i obyczajową

d. jansenizm – odnowa katolicyzmu w duchu nauk św. Augustyna

2. Astronomia

a. Johannes Kepler

b. Galileusz

c. Isaac Newton

– odkrycie prawa grawitacji

– badania nad zasadami mechaniki

3. Narodziny chemii

a. odkrycie pojęcie pierwiastka

b. sformułowanie pierwszych zasad termodynamiki

4. Powstanie Royal Society w Londynie – 1600 r.