4. 9. Barok i sarmatyzm w Polsce
I. Barok w Polsce
1. Architektura barokowa w Polsce
a. architektura kościelna
– działalność jezuitów
– kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie – wzorowany na kościele il Gesù
– Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie
– Bazylika Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny w Poznaniu (Fara Poznańska)
– kalwarie – Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej
b. barokowe budownictwo świeckie
– Pałac w Wilanowie
– Pałac Krasińskich w Warszawie
– Zamek Królewski w Warszawie (przebudowa)
– Pałac Krasickich w Warszawie
– zamek Ossolińskich Krzyżtopór pod Ujazdem
2. Rzeźba i malarstwo barokowe w Polsce
a. twórczość malarzy:
– Tomasza Dolabelli
– Peetera Danckersa de Rij
– Daniela Schultza
b. kolumna Zygmunta
c. pomniki nagrobne
3. Polska literatura barokowa
a. poezja
– Wacław Potocki – Wojna Chocimska
b. pamiętnikarstwo
4. Nauka i oświata
a. działalność astronoma Jana Heweliusza
b. oświata
– spadek liczby szkół i obniżenie poziomu nauczania
– duża siła oddziaływania kolegiów jezuickich
– upadek szkolnictwa protestanckiego
II. Sarmatyzm
1. Ideologia sarmacka
a. mit pochodzenia – przekonanie o pochodzeniu od antycznych Sarmatów, którzy swoje pierwotne siedziby mieli nad Morzem Czarnym
b. przekonanie o szczególnej roli dziejowej
– mit o przedmurzu chrześcijaństwa
– mit o idealnym ustroju państwowym
– mit o spichlerzu Europy
c. postawy
– kult wolności osobistej
– ksenofobia – niechęć do cudzoziemców wynikające z zagrożenia zewnętrznego
– megalomania narodowa i stanowa
– ostentacyjna, powierzchowna religijność
2. Kultura sarmacka
a. cechy kultury życia codziennego
– wystawność
– gościnność
– rubaszność
– zamiłowanie do ceremoniałów
b. orientalizacja gustów – zwłaszcza w zakresie w stroju i broni
c. sztuka sarmacka
– wykształcenie się typu wiejskiej rezydencji magnackiej
– portret magnacki
– portret trumienny
– rzeźba nagrobna – rzeźby półpostaciowe i w pozycji półklęczącej