6. 7. Powstanie kościuszkowskie i upadek państwowości Polskiej

I. Sytuacja Polski po II rozbiorze

1. Kadłubowe państwo polskie, które pozostało po II rozbiorze było niezdolne do samodzielnego bytu politycznego i gospodarczego.

2. Postawy Polaków wobec II rozbioru

a. próby przystosowania się części magnatów i szlachty do nowej sytuacji

b. emigracja części zwolenników Konstytucji 3 maja

c. podjęcie przygotowań do ogólnonarodowego powstania zbrojnego

– działalność spiskowa w kraju – sprzysiężenie pod przywództwem Ignacego Działyńskiego

– zabiegi dyplomatyczne o pomoc dla powstania za granicą – głównie we Francji

– wyznaczenie na przywódcę przyszłego powstania Tadeusza Kościuszkę

II. Wybuch powstania

1. Przyśpieszenie wybuchu powstania

a. wzrost zagrożenia wykrycia spisku

b. opuszczenie Polski przez część wojsk carskich

c. przystąpienie władz do redukcji liczby wojska polskiego

d. marsz brygady kawalerii gen. Antoniego Madalińskiego do Krakowa

e. ogłoszenie przez Tadeusza Kościuszkę w Krakowie aktu insurekcji – 24 III 1794 r. – początek powstania kościuszkowskiego

– Tadeusz Kościuszko Naczelnikiem (dyktatorem) powstania

– organem pomocniczym Naczelnika – Najwyższa Rada Narodowa

III. Działania zbrojne w powstaniu kościuszkowskim

1. Bitwa pod Racławicami – 4 IV 1794 r.

2. Rozwój powstania

a. wybuch powstania w Warszawie – 17-18 marca – Jan Kiliński

– powstanie klubu polskich jakobinów

– wywołanie zamieszek w Warszawie i osądzenie targowiczan

b. wybuch powstania na Litwie – Jakub Jasiński

3. Wydanie przez Tadeusza Kościuszkę Uniwersału połanieckiego – 7 V 1794 r.

a. celem wydania Uniwersału połanieckiego było zachęcenie chłopów do udziału w powstaniu

b. uniwersał przyznawał chłopom wolność osobistą, gwarantował nieusuwalność z ziemi i obniżał wymiar pańszczyzny wszystkim chłopom, a zwalniał z jej świadczenia uczestników powstania

3. Klęska wojsk Tadeusza Kościuszko pod Szczekocinami – 6 VI 1794 r.

a. oddziały Tadeusza Kościuszki musiały walczyć z połączonymi siłami rosyjsko-pruskimi

b. klęska szczekocińska wywołała w Warszawie kolejną falę samosądów nad targowiczanami

5. Działania zbrojne latem 1794 r.

a. obrona Warszawy – od lipca 1794 r.

b. wkroczenie do Małopolski wojsk austriackich

c. wybuch powstania w Wielkopolsce

– pomoc dla powstańców wielkopolskich pod dowództwem gen. Jana Henryka Dąbrowskiego

– odstąpienie od oblężenia Warszawy wojsk pruskich

6. Upadek powstania kościuszkowskiego

a. klęska pod Maciejowicami – 10 X 1794 r. – ranny Tadeusz Kościuszko dostał się do niewoli

b. nowym naczelnikiem powstania został Tomasz Wawrzecki

c. zdobycie przez wojska carskie Warszawy

– rzeź Pragi – 4 XI 1794 r.

– kapitulacja ostatnich oddziałów powstańczych

III. Trzeci rozbiór Polski

1. Trzeci traktat rozbiorowy został zawarty 24 X 1795 r.

2. Stanisław August Poniatowski abdykował 26 I 1795 r.

3. Zagarnięcie przez Prusaków i zniszczenie polskich insygniów koronacyjnych

4. Trzeci rozbiór Polski oznaczał koniec państwowości polskiej