3. 7. Grupy autochtoniczne we współczesnym świecie
1. Autochtoni to rdzenna ludność, żyjąca na danym terenie przed jej kolonizacją lub podbojem.
a. na świecie obecnie istnieje ok. 5 tys. grup autochtonicznych
b. zachodzi nieustanny proces zanikania rdzennych kultur
2. Rdzenna ludność Australii - Aborygeni
a. w czasach przedkolonialnych w Australii żyło kilkaset plemion prowadzących koczowniczy tryb życia i zajmujących się myślistwem i zbieractwem
b. odkrycie Australii przez Jamesa Cooka w 1770 r.
– Australia została przekształcona w angielską kolonię karną dla skazańców
– Aborygeni zostali pozbawieni wszelkich praw
– w ciągu 100 lat liczba Aborygenów zmniejszyła się o 2/3
c. w XIX w. Aborygenów zaczęto umieszczać w rezerwatach
d. na początku XX w. Aborygeni podlegali polityce asymilacji – tzw. stracone pokolenie (odbieranie dzieci)
e. zmiana polityki wobec Aborygenów
– w 2008 r. premier Australii przeprosił Aborygenów za prześladowania i dyskryminację
– rząd Australii podejmuje działania na rzecz poprawy sytuacji Aborygenów
3. Sytuacja Indian w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej
a. w XIX w. polityka USA wobec Indian była nacechowana przemocą
– eksterminacja ludności
– pozbawiania Indian źródeł utrzymania (wybicie stad bizonów)
– umieszczanie Indian w rezerwatach
– wojny – np. masakra pod Wounded Knee (1890 r.)
b. uzależnienie Indian od rządu USA
– utworzenie Biura do Spraw Indian
– działalność zmierzająca do akulturacji Indian
c. wprowadzenie Ustawy o reorganizacji Indian (1934 r.)
– ustawa z 1934 r. zmniejszała kontrolę państwa nad Indianami
– Indianie uzyskali prawo do samorządu plemiennego
d. wydanie Ustawy o ochronie praw obywatelskich Indian (1968 r.)
e. organizacje Indian i działające na rzecz Indian
– Narodowy Kongres Indian Amerykańskich
– ruch etnicznego protestu Red Power (Indiańska Skała)
okupacja wyspy Alcatraz (1969 r.)
okupacja Wounded Knee (1973 r.)
marsz na Waszyngton (1978 r.)
– panindianizm
4. Sytuacja Indian w Kanadzie
a. w Kanadzie ekspansja białych kolonistów była słabsza niż w USA
b. przejawy dyskryminacji Indian kanadyjskich
– akulturacja ok. 15 tys. dzieci indiańskich w XX w.
– sterylizacja kobiet indiańskich
5. Autochtoni w Federacji Rosyjskiej
a. na terytorium Federacji Rosyjskiej żyje kilkadziesiąt grup autochtonicznych - np.:
Inuici
Aleuci
Jakuci
Czukcze
Selkupowie
b. Syberia została opanowania przez Rosję w XVII w.
– była obszarem rosyjskiej kolonizacji i miejscem zsyłki więźniów politycznych
– liczba ludności autochtonicznej zmniejszyła się na skutek chorób i alkoholizmu
c. po 1917 r. władze komunistyczne nadały ludności autochtonicznej autonomię w ramach republik radzieckich
d. w XXI w. władze centralne Federacji Rosyjskiej zaczęły wdrażać politykę ograniczania samodzielności okręgów autonomicznych