2. 6. Ideologie i doktryny

1. Myśl polityczna

a. ideologia – najbardziej ogólny usystematyzowany zbiór idei, wartości, poglądów na świat oraz przekonań na temat organizacji i funkcjonowania społeczeństwa właściwy określonej grupie

b. doktryna – zawiera konkretne sformułowania wyodrębnione z danej ideologii zastosowane do zagadnień społecznych, ekonomicznych itp.

c. program polityczny – powstaje jako efekt dostosowywania doktryny politycznej do aktualnej sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej

2. Podział doktryn ze względów historycznych

a. prawicowe

– uznają istnienie nierówności społecznych – sprzeciwiają się gwałtownym zmianom

– opowiadają się za ochroną tradycyjnych wartości, rodziny i religii

– popierają wolny rynek i negują interwencję pastwa w gospodarkę

b. lewicowe

– hasło sprawiedliwości i solidaryzmu społecznego

– dążą do budowy społeczeństwa egalitarnego i sprzeciwiają wszelkim nierównościom

– popierają interwencję państwa w gospodarkę

– sprzeciwiają się uprzywilejowaniu Kościoła w gospodarce

c. centrowe

– dążą do utrzymania stanu równowagi między interesami różnych grup społecznych

– popierają gospodarkę rynkową, ale są za jej kontrolą społeczną

3. Podział doktryn ze względu na stosunek do rzeczywistości

a. doktryny rewolucyjne – dążą do obalenia istniejącego porządku społeczno-politycznego na drodze rewolucji

b. doktryny reformistyczne – postulują przeprowadzanie stopniowych reform społeczno-politycznych

c. doktryny konserwatywne – dążą do zachowania istniejących stosunków społeczno-politycznych

d. doktryny reakcyjne – dążą do przywrócenia starego porządku społeczno-politycznego

4. Podział doktryn ze względu na kryterium ideału społecznego

a. doktryny egalitarne – propagują równość wszystkich ludzi

b. doktryny solidarystyczne – głoszą zasadę solidaryzmu przy zachowaniu zróżnicowania ekonomicznego społeczeństwa

c. doktryny elitarne – głoszą potrzebę istnienia elit społecznych