3. 1. Demokracja – zasady i procedury
1. Demokracja – forma ustroju państwa, w której władzę sprawują jego obywatele bezpośrednio lub za pośrednictwem wybranych przedstawicieli.
2. Wartości współczesnej demokracji
a. wolność
– wolność pozytywna – prawo do podejmowana nieskrępowanych decyzji
– wolność negatywna – brak narzuconych ograniczeń
b. równość
– równość wobec prawa
– równość szans
c. sprawiedliwość
– sprawiedliwość formalna – przestrzeganie prawa przez rządzonych i rządzących
– sprawiedliwość materialna
wyrównawcza (komutatywna)
rozdzielcza (dystrybucyjna)
3. Zasady współczesnej demokracji
a. zasada konstytucjonalizmu – zasady funkcjonowania państwa reguluje konstytucja jako najwyższy akt prawny
b. zasada pluralizmu – polega na akceptacji wielości poglądów oraz swobody i różnorodności organizacji
– pluralizm polityczny
– pluralizm społeczny
– pluralizm ekonomiczny
– pluralizm ideowy
c. zasada suwerenności narodu – naród jest najwyższą władzą w państwie
d. zasada państwa prawa (praworządności) – kompetencje organów władzy określone są przez prawo
e. zasada podziału władzy – władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza wykonywane są przez odrębne i niezależne organy
f. zasada poszanowania praw mniejszości – większość nie może ograniczać praw mniejszości
g. zasada reprezentacji – naród sprawuje władzę przez swoich reprezentantów