Ustrój polityczny Republiki Włoskiej
1. Cechy charakterystyczne systemu parlamentarno-gabinetowego
a. kompetencje głowy państwa są ograniczone najczęściej do funkcji reprezentacyjnych
b. rząd jest powoływany przez parlament przy współpracy głowy państwa
c. rząd ponosi odpowiedzialność polityczną przed parlamentem
d. rząd posiada prawo inicjatywy ustawodawczej
2. Prezydent Republiki Włoskiej
a. jest wybierany na wspólnym posiedzeniu obu izb parlamentu z udziałem delegatów rad regionalnych na 7-letnią kadencję
b. kompetencje w odniesieniu do władzy ustawodawczej:
– wyznacza termin wyborów parlamentarnych i zwołuje pierwsze posiedzenie parlamentu
– posiada prawo rozwiązania parlamentu
– sankcjonuje rządowe inicjatywy ustawodawcze
– zatwierdza i obwieszcza ustawy
– wydaje dekrety z mocą ustawy (wymóg kontrasygnaty odpowiedniego ministra)
c. w zakresie polityki zagranicznej:
– ratyfikuje umowy międzynarodowe
– przyjmuje listy uwierzytelniające
d. w zakresie funkcji kreacyjnych
– powołuje premiera i na jego wniosek – rząd
– mianuje na stanowiska państwowe
– powołuje sędziów
e. prezydent posiada prawo łaski
3. Rząd
a. tryb powoływania
– prezydent powołuje premiera i na jego wniosek ministrów
– nowy rząd musi uzyskać votum zaufania parlamentu
b. kompetencje
– administruje państwem
– kieruje ogólną polityką państwa
– posiada prawo inicjatywy ustawodawczej
c. rząd ponosi odpowiedzialność polityczną przed obiema izbami parlamentu
d. Rada Gabinetowa – w skład wchodzą: premier, wicepremier i 7 kluczowych ministrów
4. Władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowy parlament:
a. Izba Deputowanych – składa się 630 deputowanych wyłanianych w wyborach powszechnych według ordynacji mieszanej
b. Senat – składa się z 315 senatorów, byłych prezydentów oraz pięciu obywateli mianowanych przez prezydenta
c. kompetencje obu izb parlamentu:
– udzielają rządowi wotum zaufania
– kontrolują rząd
– zatwierdzają budżet
– upoważniają prezydenta do ratyfikowania umów międzynarodowych
– mają prawo ogłosić stan wojenny
5. Władza sądownicza we Włoszech
a. obowiązuje trójinstancyjność postępowania sądowego
b. najważniejsze organy władzy sądowniczej:
– Sąd Konstytucyjny
– Najwyższa Rada Sądownicza – m.in. zatrudnia, przenosi i zwalnia sędziów
– Sąd Kasacyjny – pełni rolę sądu trzeciej instancji