Dekret Piotra I powołujący Akademię Nauk (fragmenty)

(…) Stworzyć akademię, w której by studiowano języki oraz inne nauki i ważniejsze sztuki, a nadto tłumaczono by książki (…)

Do rozpowszechnienia sztuk i nauk używa się zwykle dwóch rodzajów instytucji: pierwszy rodzaj nazywa się uniwersytet; drugi – akademia lub towarzystwo sztuk i nauk (…); Ponieważ obecnie ma być założona w Rosji instytucja poświęcona rozwojowi sztuk i nauk, przeto jest niemożliwe, aby tu, u nas, naśladować wzór przyjęty w innych pań­stwach.

Należy, biorąc pod uwagę sytuację naszego państwa tak z punktu widzenia uczących, jak i pobierających naukę, stworzyć taką instytucję, żeby za jej pośrednictwem nie tylko rozeszła się sława naszego państwa w dziele roz­woju współczesnych nauk, ale żeby przede wszystkim utrwa­liła się w narodzie korzyść dzięki nauce i jej upowszech­nieniu (…)

(…) Jest przeto najbardziej potrzebne, ażeby powołać taki zespół, który by obejmował najwybitniejszych uczonych zdolnych:

1. tworzyć naukę i doskonalić ją tak, aby w zakresie tych nauk

2. kształcić młodzież w sposób jawny oraz, by

3. część młodzieży tak wykształcić osobistą troską, aby mogła natychmiast kształcić innych młodych w zakresie pod­staw wszystkich dziedzin wiedzy.

W ten sposób jedna instytucja z niewielkim niedoborem osiągnie ku wielkiemu pożytkowi to, co w innych państwach bywa dziełem trzech różnych zespołów.

Za: Historia nowożytna 1648-1789, opracował Kazimierz Piwarski, Warszawa 1954, str. 128

A. Wyjaśnij wskazaną przez Piotra I różnicę pomiędzy akademią a uniwersytetem.

B. Wyjaśnij, dlaczego Piotr I uznał, że akademia będzie w warunkach państwa rosyjskiego bardziej odpowiednia, niż uniwersytet.

C. Wymień główne cele i zadania, stawiane przez Piotra I Akademii Nauk.