Konkordat wormacki (1122 r.)

Dokument cesarski

W imię świętej i nierozdzielnej Trójcy. Ja Henryk, z Bożej łaski cesarz rzymski wspaniały, dla miłości Boga i świętego rzymskiego Kościoła oraz pana papieża Kaliksta i dla zbawienia duszy mojej, odstępuję Bogu, świętym apos­tołom pańskim Piotrowi i Pawłowi i Świętemu Kościołowi katolickiemu wszel­ką inwestyturę za pomocą pierścienia i pastorału, zgadzając się we wszystkich kościołach mego królestwa lub cesarstwa na kanoniczny wybór i wolną kon­sekrację. Posiadłości i lenna (regalia) św. Piotra, zabrane od wybuchu tego sporu aż po dzień dzisiejszy, tak za czasów mego ojca, jak i za moich, zwra­cam, o ile je mam w posiadaniu, temuż św. Kościołowi rzymskiemu, jeśli zaś których nie posiadam, dopomogę wiernie do ich odzyskania. Posiadłości zaś wszystkich innych kościołów i książąt oraz innych, tak duchownych jak świec­kich, utracone w tej wojnie, zwrócę za radą książąt lub na drodze prawa, o ile je posiadam, te zaś, których nie posiadam, dopomogę wiernie odzyskać. I daję prawdziwy pokój panu papieżowi Kalikstowi i św. Kościołowi rzymskiemu i wszystkim, którzy po stronie jego stoją lub stali. A we wszystkich sprawach, w których św. Kościół rzymski zażąda ode mnie pomocy, wiernie go wesprę, w tych zaś sprawach, w których skargę przede mną wytoczy, wymierzę mu należną sprawiedliwość.

To wszystko działo się za radą i zgodą książąt, których imiona są podpisane; [... następują podpisy].

za: Historia państwa i prawa. Wybór tekstów źródłowych, pod red. Bogdana Lesińskiego, Poznań 1995, str. 59-60

A. Wyjaśnij pojęcie konkordat.

B. Wyjaśnij, co oznacza przyznanie przez cesarza Kościołowi inwestytury „za pomocą pierścienia i pastorału”.

C. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij, na czym polegał wybór kanoniczny.

D. W jaki sposób konkordat rozstrzygał kwestię dóbr utraconych przez Kościół w okresie wali papiestwa z cesarstwem?