Złupienie Gniezna przez Brzetysława według Kroniki Czechów Kosmasa
ks. II, rozdz. 3: I przybyto do położonej niedaleko od wspomnianego miasta stolicy Gniezna, obronnej dzięki naturalnemu położeniu i przedmurzu, lecz łatwej do zdobycia przez nieprzyjaciół, gdyż niewielu miała mieszkańców. Tam w tym czasie w bazylice świętej Boga Rodzicielki Maryi, zawsze Dziewicy spoczywał bezcenny skarb, mianowicie ciało błogosławionego Wojciecha. Wnet Czesi bez walki opanowują to miasto i z wielką radością wchodzą do wnętrza świętego kościoła i zlekceważywszy wszelką zdobycz, żądają jedynie wydania im cennej masy (?) świętego ciała, które cierpiało za Chrystusa.
Ks. II, rozdz. 5: Przybyto z całym świętym ciężarem szczęśliwie i radośnie do Czech i w wigilię św. Bartłomieja apostoła założono obóz blisko stolicy Pragi, koło potoku Rokitnicy, dokąd o świcie wyszło z procesją duchowieństwo i cały lud. Długi jej szereg ledwie mógł się rozwinąć na szerokim polu, procesja bowiem tak wyglądała: sam książę [Brzetysław] i biskup dźwigali na barkach słodki ciężar Chrystusowego męczennika Wojciecha, potem opaci razem nieśli relikwie Pięciu Braci, następnie arcykapłani z radością nieśli ciężkie (ciało) arcybiskupa Gaudentego, a za nimi postępowało dwunastu wybranych kapłanów z trudem dźwigających ciężar złotego krucyfiksu – książę Mieszko niegdyś trzy razy obarczył się tym złotem – na piątym miejscu niosą trzy ciężkie płyty złote, które umieszczono poza ołtarzem, gdzie spoczęło święte ciało. Większa zaś płyta miała pięć łokci długości i dziesięć piędzi szerokości, bogato ozdobiona kosztownymi kamieniami i kryształowymi wisiorkami (?). Na brzegu jej wyryty był taki wiersz: Trzysta funtów waży to złote dzieło. Wreszcie na stu przeszło wozach wiozą ogromne dzwony i wszystkie skarby Polski, a za nimi postępuje nieprzeliczony tłum znakomitych mężów z żelaznymi kajdanami na rękach i z obrożami zaciśniętymi na szyjach. Wśród nich prowadzano niegodziwie niestety pojmanego – (mego pradziadka), jednego z duchownych, najstarszego w służbie bożej.
Za: Cudzoziemcy o Polsce. Relacje i opinie, wybrał i opracował J. Gintel, tom pierwszy: wiek X-XVII, Kraków 1971, str. 78-79
A. Na podstawie źródła oraz wiedzy pozaźródłowej wyjaśnij okoliczności najazdu Brzetysława na Polskę oraz przyczyny jego sukcesów.
B. Oceń wartość zdobyczy, przywiezionej z wyprawy do Polski przez Brzetysława i jego wojowników.
C. Wyjaśnij, dlaczego autor tak dużą wagę przywiązuje do sprowadzenia do Pragi relikwii świętych.