Ugoda między Rzecząpospolitą Lombardii i generałem Janem Henrykiem Dąbrowskim z 9 I 1797 w sprawie utworzenia legionów polskich we Włoszech

Ugoda zawarta między Administracją Jeneralną Lombardii w imieniu ludu lombardzkiego z jednej strony, a obywatelem Dąbrowskim, jenerałem-porucznikiem polskim w imieniu swych współrodaków działającym z drugiej strony, ofiarują­cych swe służby w celu odzyskania wolności lombardzkiej, po­parta przez naczelnego wodza armii włoskiej Buonapartego.

1. Korpusy polskie, które się sformują w Lombardii, za­trzymają tytuł „Legionów Polskich” posiłkujących Lombardię.

2. Ubiór, znaki wojskowe i organizacja tego korpusu zbliżać się będą jak można najwięcej do zwyczajów polskich.

3. Lud lombardzki widziałby z przyjemnością przy unifor­mie noszących szlify kolorów narodowych lombardzkich z napi­sem: „Gli uomini liberi sono fratelli [Ludzie wolni są braćmi]. Prócz tego, wszyscy oficerowie i żołnierze nosić będą kokardę francuską jako narodu protegującego ludzi wolnych.

4. Żołd, utrzymanie i to wszystko, co jest przyznanem wojskom narodowym, będzie wspólnym korpusowi polskiemu, to jest: rozumie się według regulaminu wojsk francuskich.

5. Administracja jeneralna Lombardii wydawać będzie patenta na oficerów i urzędników w wspomnianym korpusie na przedstawienie jenerała Dąbrowskiego lub tego, który naczelnie będzie dowodził swym korpusem, zastrzegając sobie prawo przedstawienia natychmiast swych uwag co do osób, jeśli tego uzna potrzebę. Wyżej wspomnione patenta mają być potwierdzone i podpisane przez jenerała gubernatora Lom­bardii, jako wprost do tego upoważnionego od jenerała naczel­nego wodza armii włoskiej.

6. Lud lombardzki deklaruje niniejszym, iż uważać będzie zawsze Polaków uzbrojonych na obronę wolności, jako praw­dziwych braci swoich, nie zaś jako wojsko cudzoziemskie. I w skutek tego Administracja Jeneralna przyznaje im najformalniej prawa obywatelstwa lombardzkiego, które nie będzie im wcale przeszkadzało udać się do ognisk własnych w przy­padku potrzeby, tak w razie gdyby Lombardia była rzeczy­wiście uznana wolną lub też gdyby się taką nie mogła utrzy­mać w teraźniejszej wojnie. To zobowiązanie ma być ogłoszone w odezwie wystosować się mającej do Polaków przez Admini­strację lombardzką.

Artykuły 7, 8 i 9 propozycji, dotyczące się szczegółów, będą wykonane bezzwłocznie i ile można najenergiczniej.

10. Cały ten układ będzie przedstawionym naczelnemu wodzowi armii włoskiej do potwierdzenia i podpisu.

Działo się w Mediolanie w pałacu Administracji Jeneralnej lombardzkiej, dnia 16 nivôse R. V-go Rzeczypospolitej Fran­cuskiej, a I-go wolności lombardzkiej.

Wódz naczelny zatwierdza układy powyższe, (podpisano)

Buonaparte, Porcelli prezydent.

Visconti reprezentant.

Clevera sekretarz.

Za: Wybór tekstów źródłowych z historii Polski w latach 1795-1864, opracowali: Stefan Kieniewicz, Tadeusz Mencel, Władysław Rostocki, Warszawa 1956

A. Jaki to rodzaj źródła historycznego? Uzasadnij swoją odpowiedź.

B. Określ status sygnatariuszy dokumentu.

C. Uzasadnij pogląd, że Legiony miały nawiązywać do tradycji i pozostawać w związkach z Polską, Francją i Lombardią.

C. Scharakteryzuj status prawny legionistów.

5. Wymień kompetencje gen. Dąbrowskiego.