3. 6. Narodziny cesarstwa w Rzymie
I. Narodziny cesarstwa
1. Umocnienie władzy Oktawiana po zwycięstwie pod Akcjum (31 r. p.n.e.)
2. Zachowanie pozorów republiki – „komedia republiki”
3. Ustanowienie pryncypatu – 27 r. p.n.e.
a. przyznanie Oktawianowi przydomku „August” – „wywyższony przez bóstwo”
b. tytuł „pierwszego w senacie” – princeps senatus (stąd nazwa formy cesarstwa: „pryncypat”)
c. pryncypat jako wspólne rządy cesarza i senatu
4. Tradycyjne urzędy w okresie rządów Oktawiana Augusta:
a. Oktawian August 
zrezygnował z tytułów:
– konsula
– cenzora
– trybuna
b. Oktawian August skupił w swoim ręku:
– przypisaną do urzędu konsula „władzę najwyższą”
– władzę cenzorską
– uprawnienia trybunów ludowych
– godność najwyższego kapłana
5. Zarządzanie prowincjami rzymskimi
a. podział prowincji na:
– cesarskie – prowincje przygraniczne posiadające wojsko
– senatorskie – prowincje bezpieczne, pozbawione wojska
b. zarząd prowincjami
– senatorskimi zarządzali prokonsulowie i propretorzy
– cesarskimi zarządzali legaci i prokuratorzy
c. ukrócenie nadużyć wobec prowincji
6. Utworzenie gwardii cesarskiej – pretorianie 
7. Początki kultu osoby cesarza
II. Dynastia julijsko-klaudyjska
1. Brak regulacji prawnych dotyczących sukcesji
2. Panowanie władców z rodziny:
a. Oktawiana Augusta (Juliusze)
b. Liwii (Klaudiusze)
3. panowanie Tyberiusza (14-37 r. n.e.)
4. panowanie Kaliguli (37-41 r. n.e.)
5. panowanie Klaudiusza 
(41-54)
6. panowanie Nerona (54-68 r. n.e.)
III. Podboje rzymskie w okresie pryncypatu
1. Propagandowe hasło: pax romana (pax Augusta)
2. Podboje, których celem było oparcie granic o przeszkody naturalne:
a. zakończenie podboju Półwyspu Pirenejskiego [
rzymski obóz wojskowy]
b. podboju w dolinie Renu
c. podboje w dolinie Dunaju
d. podbój Galacji i Kapadocji w Azji Mniejszej
e. od 43 r. n.e. podbój Brytanii
f. podbój Maroka
g. podbój państwa Traków
h. nieudana próba podboju germańskich obszarów między Renem a Łabą
– powstanie zbrojne Cherlusków (Arminiusz)
– klęska legionów rzymskich w Lesie Teutoburskim – 9 r. n.e.
Opracowanie tematu: Ustrój polityczny Rzymu w okresie cesarstwa
Galeria ilustracji: Ustrój polityczny Rzymu w okresie cesarstwa