1.  01. Cywilizacje pozaeuropejskie  

I. Ameryka prekolumbijska

1. Majowie

a. zamieszkiwali półwysep Jukatan

b. szczytowy okres rozwoju cywilizacji to lata 250-900 ora 1200-1450 n.e.

c. organizacja społeczna:

– żyli w miastach-państwach

– podstawową jednostką społeczną był klan

d. najważniejsze osiągnięcia cywilizacyjne:

– wysoki poziom rolnictwa

– produkcja tkanin, ceramiki i metali

–  wysoki poziom architektury

– wysoki poziom matematyki i astronomii

– znali pismo

2. Aztekowie

a. od około 1200 r. zamieszkiwali terytorium dzisiejszego środkowego Meksyku (zajęli terytorium Tolteków)

b. w XIV i XV wieku dokonali podboju sąsiednich plemion zamieszkujących Meksyk

c. utworzyli związek uzależnionych od siebie plemion

– władcy uzależnionych plemion musieli uzyskać ich akceptację

– uzależnione plemiona płaciły podatki

d. głównym ośrodkiem politycznym Tenochtitlán

e. osiągnięcia cywilizacyjne:

– wysoki poziom rolnictwa

– wysoki poziom architektury

– mieli dużą wiedzę astronomiczną

3. Inkowie

a. zamieszkiwali pas zachodniego wybrzeża Ameryki Południowej – dzisiejsze Peru, Ekwadoru i północnego Chile

b. szczyt potęgi przypadł na XVI w.

c. główne ośrodki polityczne:

– Cuzco

– Machu Picchu

d. państwem rządził inka przy współudziale arystokratycznej rady

e. osiągnięcia cywilizacyjne

– wysoki poziom medycyny

– budowa sieci wysokogórskich dróg

4. Plemiona Ameryki Północnej

a. nomadowie

– np. Apacze, Czejenowie

– zajmowali się zbieractwem i łowiectwem

b. ludy półosiadłe

– prymitywne rolnictwo

– plemienna organizacja społeczna

– szamanizm

II. Najważniejsze cywilizacje Azji

1. Chiny

a. panowanie dynastii Ming

– cesarz właścicielem ziemi

– rozbudowany aparat administracyjny i armia

b. gospodarka

– rolnictwo – uprawa ryżu

– wysoki poziom rzemiosła – produkcja porcelany, szkła, jedwabiu, bawełny i papieru

c. kultura

– wysoki poziom nauki

– dzieła historyczne  i geograficzne

2. Japonia

a. sytuacja polityczna

– rozdrobnienie polityczne

– najwyższym władcą cesarz

– ustanowienie siogunatu – XVI w.

– ograniczenie roli cesarza do funkcji religijnych

b. stosunek do chrześcijaństwa

– akcja misyjna jezuity Franciszka Ksawerego

– wydajnie edyktów antychrześcijańskich – pierwsza połowa XVI w.

c. izolacja Japonii

– wprowadzenie zakazu przebywania w Japonii Europejczyków – 1638 r.

d. gospodarka

– wysoki poziom rolnictwa (ziemia w posiadaniu możnych)

– rzemiosło: szkutnictwo, płatnerstwo, górnictwo miedzi i rudy żelaza

3. Indie

a. rozbicie polityczne

b. powstanie państwa Wielkiego Mogoła (XVI w.) – twórcą władca Kabulu Babur

c. gospodarka

– rolnictwo oparte na samowystarczalnych wspólnotach gminnych

– rozkwit rzemiosła

d. kultura

– powstawały wybitne dzieła literackie i naukowe

– rozwinęło się malarstwo książkowe

e. religia

– religią panująca był islam

– ludność miejscowa wyznawała hinduizm

III. Cywilizacje afrykańskie

1. Północny Sudan

2. Etiopia

3. Kongo

Opracowanie tematu: Cywilizjacje pozaeuropejskie w okresie wielkich odkryć geograficznych

Galeria ilustracji: Cywilizjacje pozaeuropejskie w okresie wielkich odkryć geograficznych