5. 3. Wzrost znaczenia Rosji

I. Reformy cara Piotra I  (1682-1725 r.)

1. Problemy wewnętrzne w pierwszych latach panowania

a. próba zdetronizowania Piotra I przez regentkę – siostrę Piotra I Zofię

b. bunt strzelców

2. Reformy obyczajowe – wprowadzenie wzorców zachodnich

3. Reformy społeczne

a. ujednolicenie statusu szlachty

– likwidacja podziału na bojarów i dworian

–  wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej dla szlachty

–  zakaz dzielenia majątku między potomków

c. umożliwienie nobilitacji mieszczanom

d. uregulowanie statusu chłopów

– podział na trzy kategorie (prywatni, państwowi i posesyjni)

– chłopów można było sprzedać i zastawić wraz z ziemią lub bez niej

e. wprowadzenie przymusu szkolnego dla chłopców wieku  od 10 do 15 lat

4. reformy ustrojowe

a. zniesienie dumy bojarskiej

b. ustanowienie Senatu Rządzącego jako organu doradczego cara

c. przyjęcie tytułu imperatora Wszechrosji – samodzierżawie

d. utworzenie kolegiów jako organów administracyjnych

e. wprowadzenie nowych zasad służby wojskowej

– obowiązek służby wojskowej dla szlachty

– wprowadzenie tabeli rang

– organizacja korpusów kadetów

– rozbudowa floty

f. reforma alfabetu – zastąpienie cyrylicy uproszczoną grażdanką

g. budowa nowej stolicy Petersburg

II. Wzrost międzynarodowego znaczenia Rosji

1. Wojny z Turcją

a. przystąpienie Rosji do Ligi Świętej

b. zdobycie Azowa

2. Wielka wojna północna (1700-1721 r.)

a. walka o dostęp do Bałtyku

b. utworzenie koalicji antyszwedzkiej z udziałem Rosji, Danii, Brandenburgii i Saksonii

c. przebieg wojny północnej

– zwycięstwo wojsk szwedzkich pod dowództwem Karola XII pod Narwą – 1700 r.

– przeniesienie działań wojennych na terytorium Rzeczypospolitej

– klęska wojsk szwedzkich pod Połtawą – 1709 r.

d. pokój w Nystad – 1721 r.

– Rosja otrzymała Estonię, Ingrię, część Karelii oraz Inflanty

– Szwecja odzyskała utraconą w wyniku działań wojennych Finlandię

e. udział Rosji w wojnie siedmioletniej (1756-1763)

– za panowania Elżbiety II Rosja walczyła po stronie Austrii, Francji, Saksonii i Szwecji przeciw Prusom

– po objęciu tronu przez Piotra III Rosja poparła Prusy Katarzyny II

– wzrost znaczenia Rosji w wyniku wojny siedmioletniej

III. Panowanie Katarzyny II

1. Walka o władzę po śmierci Piotra I Wielkiego

a. rządy Anny i Elżbiety I

b. objęcie rządów po zamachu na Piotra III przez Katarzynę II Wielką

2. Panowanie Katarzyny II Wielkiej

a. system sprawowania rządów

– ograniczenie roli Senatu Rządzącego

– powołanie Rady Cesarskiej

–  stosowanie zsyłek na Sybir jako kara za przestępstwa polityczne i kryminalne

b. konfiskata majątków kościelnych i klasztornych

c. wzrost znaczenia uprzywilejowania szlachty

d. pogorszenie położenia chłopów

e. stłumienie powstania Pugaczowa (1773-1774)

3. Budowa imperium rosyjskiego

a. doprowadzenie do wyboru Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla Polski

b. udział Rosji w rozbiorach Polski

– 1772 r.

– 1793 r.

– 1795 r.

c. opanowanie ważnych strategicznie obszarów nad Morzem Czarnym w wyniku wojny z Turcją – 1774 r.

d. włączenie chanatu krymskiego do Rosji – 1783 r.

e. podporządkowanie Gruzji –1783 r.