6. 05. Sejm Czteroletni

1. Sytuacja społeczno-gospodarcza po I rozbiorze

a. reformy gospodarcze Stanisława Augusta Poniatowskiego

– zniesienie ceł wewnętrznych

– wprowadzenie urzędowych miar i wag

b. tworzenie pierwszych manufaktur – głównie tkackich, włókienniczych, a ponadto rusznikarskie, powozów i wyrobów fajansowych

c. budowa kopalń

d. utworzenie Kompanii Handlu Czarnomorskiego

e. rozbudowa infrastruktury:

– nowe drogi

– budowa kanału łączącego Dniepr z Niemnem – z inicjatywy Michała Kazimierza Ogińskiego

– budowa kanału łączącego Prypeć z Bugiem (tzw. Kanał Królewski)

f. pierwsze przypadki zamiany pańszczyzny na czynsz

2. Stronnictwa polityczne w Polsce po I rozbiorze

a. stronnictwo dworskie (królewskie)

b. Familia Czartoryskich (Adam Kazimierz Czartoryski i Adam Potocki)

c. stronnictwo hetmańskie (hetman wielki koronny Ksawery Branicki i hetman polny koronny Seweryn Rzewuski)

3. Geneza Sejmu Czteroletniego

a. korzystna sytuacja międzynarodowa – wznowienie wojny rosyjsko-tureckiej

b. aktywizacja króla i elit szlacheckich w Polsce

c. zmiana świadomości szlachty i mieszczaństwa polskiego pod wpływem ideologii oświeceniowej

d. uzyskanie przez Stanisława Augusta Poniatowskiego zgody carycy Katarzyny II na zwołanie sejmu (spotkanie w Kaniowie)

– projekt przymierza rosyjsko-polskiego

– projekt reform ustrojowych

– aukcja wojska

4. Sejm Wielki (1788-1792 r.)

a. marszałkowie skonfederowanego sejmu:

– Stanisław Małachowski – marszałek koronny

– Kazimierz Nestor Sapieha – marszałek litewski

b. presja społeczna na sejm

–  literatura polityczna – Kuźnica Kołłątajowska

– Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego – Stanisław Staszic

– Czarna Procesja (Jan Dekert)

5. Reformy Sejmu Wielkiego

a. zawiązanie konfederacji

b. zniesienie Rady Nieustającej

c. aukcja wojska – zwiększenie liczby wojska do 65 tys. (pierwotnie do 100 tys.)

d. ustanowienie nowego podatku dochodowego

– 10% dla szlachty 

– 20% dla duchowieństwa

e. w 1790 r. przedłużono działalność na następne dwa lata; przeprowadzono nowe wybory – Sejm Wielki działał w podwójnym składzie

f. Prawo o sejmikach – pozbawienie praw politycznych szlachty nieposesjonatów

g. Prawo o miastach królewskich

h. uchwalenie Konstytucji 3 maja – Uchwały rządowej

6. Plany sojuszu polsko-pruskiego

a. inicjatorem był Fryderyk Wilhelm II

b. cele Fryderyka Wilhelma II

– doprowadzenie do zerwania sojuszu rosyjsko-polskiego

– skierowanie działań sejmu przeciwko Rosji

– doprowadzenie do drugiego rozbioru Polski

7. Stronnictwa sejmowe

a. dworskie (królewskie)

b. hetmańskie (Ksawery Branicki, Seweryn Rzewuski)

c. patriotyczne (Adam Kazimierz Czartoryski, Ignacy Potocki)