1. 3. Ustrój polityczny Polski w okresie PRL-u
1. Przejęcie władzy w Polsce przez komunistów
a. system komunistyczny został narzucony Polsce przez Józefa Stalina
b. kształtowanie się komunistycznych organów władzy w czasie wojny
– utworzenie Polskiej Partii Robotniczej (PPR) – 5 I 1942 r.
– utworzenie Krajowej Rady Narodowej (KRN), czyli podziemnej namiastki parlamentu – 31 XII1 943/1 I 1944
– utworzenie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) - organ władzy wykonawczej – 21 VII 1944 r.
– przekształcenie PKWN w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej – 31 XII1944 r.
c. utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej – 28 VI 1945 r.
–. TRJN był zdominowany przez komunistów
– premierem TRJN został socjalista Edward Osóbka-Morawski
– przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego – Stanisław Mikołajczyk został wicepremierem
d. referendum ludowe – 30 czerwca 1946 r.
e. wybory do Sejmu Ustawodawczego – 19 stycznia 1947 r.
2. Mała konstytucja z 19 lutego 1947 r.
a. system władz:
– władzę ustawodawczą sprawował jednoizbowy sejm
– władza wykonawcza należała do
prezydenta
Rady Państwa
rządu
b. mała konstytucja pomijała prawa i wolności obywatelskie
3. Rządy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
a. powstanie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
– Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) powstała przez połączenie Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) z Polską Partią Robotniczą (PPR)
– PZPR została utworzona podczas kongresu zjednoczeniowego – 15-21 XII 1948 r.
b. realizacja idei „dyktatury proletariatu”
c. system polityczny:
– dominująca rola Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej
– dwie partie satelickie:
Stronnictwo Demokratyczne (SD)
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (ZSL)
d. komunistyczna młodzieżówka – Związek Młodzieży Polskiej (ZMP)
e. zasada nomenklatury – polegała na obsadzaniu wysokich stanowisk według klucza partyjnego
4. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 22 VII 1952 r.
a. w jej tworzenie ingerował Józef Stalin
b. sankcjonowała komunistyczny system sprawowania władzy
c. wprowadzała nazwę: Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
d. system władz:
– władzę ustawodawczą sprawował jednoizbowy sejm
– władza wykonawcza składała się z:
Rady Państwa
rządu
e. nowelizacja konstytucji w 1976 r.
– PRL została określona jako państwo socjalistyczne
– uznanie PZPR za przewodnią siłę w budowie socjalizmu
– wprowadzono zapis o przyjaźni z ZSRS