3. 1. Partie polityczne
1. Partia polityczna - grupa celowa, posiadająca strukturę organizacyjną, działająca na podstawie określonego programu, zmierzająca do zdobycia i utrzymania władzy w państwie
2. Historyczny rozwój partii politycznych
a. koterie arystokratyczne
– funkcjonowały w XVII i XVIII w.
– głównym celem zdobycie władzy
b. kluby polityczne
– centrum klubu stanowili posłowie zasiadający w parlamencie
– posiadały przywódców i program polityczny
– skupiały ludzi o podobnych poglądach politycznych
c. partie masowe
– narodziły się w połowie XIX w.
– powstały w związku z demokratyzacją prawa wyborczego
– posiadały rozbudowane struktury organizacyjne
– były nastawione na pozyskiwanie jak największej liczby członków
d. partie wyborcze
– nastawienie na wygrywanie wyborów
3. Program polityczny partii
a. zawiera opis celów, jakie partia zamierza realizować po zdobyciu władzy, i sposobów ich osiągania
b. jest konkretyzacją doktryny politycznej
4. Funkcje partii politycznych
a. udział w wyborach
b. sprawowanie rządów
c. kształtowanie opinii publicznej i postaw politycznych
d. wyrażanie interesów obywateli i grup społecznych
e. rekrutacja elit politycznych
f. utrzymanie zdolności organizacyjnej
5. Klasyfikacja partii politycznych
a. ze względu na program polityczny:
– konserwatywne
– chrześcijańskie
– liberalne
– socjalistyczne i socjaldemokratyczne
– komunistyczne
– wiejskie
– etniczne
– skrajnie prawicowe
– ekologiczne
b. ze względu na strukturę organizacyjną:
– komitetowe
– rozwinięte
c. ze względu na liczbę członków:
– kadrowe
– masowe
d. ze względu na podział władzy w strukturach partyjnych:
– scentralizowane
– zdecentralizowane
e. ze względu na sposób powoływania władz:
– demokratyczne
– niedemokratyczne
f. ze względu na stosunek do zasad konstytucyjnych państwa
– prosystemowe
– antysystemowe