4. 09. Reżimy demokratyczne i hybrydowe w państwach pozaeuropejskich

I. Boliwia

1. reformy prezydenta Evo Moralesa, przekształcające Boliwię w państwo socjalne

– zwiększono interwencjonizmu państwowego

– przeprowadzono reformę rolną – polegała na rozdaniu ziemi ubogim chłopom

– wprowadzono liczne programy socjalne

– otoczono opieką rodzimą ludność indiańską

2. Ustrój polityczny Boliwii – w świetle konstytucji z 2009 r. Boliwia jest

– republiką prezydencką 

– zdecentralizowanym państwem unitarnym

3. Organy władzy w Boliwii

a. władza ustawodawcza – dwuizbowe Wielonarodowe Zgromadzenie Ustawodawcze

– Izba deputowanych 

wybory według mieszanej ordynacji wyborczej

ustanowiono specjalne okręgi wyborcze dla ludności indiańskiej

– Izba senatorów – 36 członków wybieranych w wyborach powszechnych i proporcjonalnych

b. władza wykonawcza

– prezydent i wiceprezydent 

   wybierani na pięcioletnią kadencję w wyborach powszechnych, bezpośrednich, tajnych i obowiązkowych

– rząd

szefem rządu jest prezydent

ministrowie są wybierani przez prezydenta i przed nim odpowiadają

– władza sądownicza:

sądy orzekające

sądy departamentalne

Sąd Najwyższy

II. Indie

1. Ustrój polityczny

a. Indie są republiką parlamentarną

b. pod względem ustroju terytorialnego są państwem federalnym

– składają się ze stanów i terytoriów

– ze względu na silną pozycję władz federalnych uznawanym również za quasi-federalne

e. Indie należą do Brytyjskiej Wspólnoty Narodów

d. konstytucja z 1950 r. gwarantuje:

– świecki charakter państwa

– podstawowe prawa człowieka

2. System władz w Republice Indii

a. władza ustawodawcza – dwuizbowy parlament:

– Izba Ludowa 

wybory powszechne, równe, bezpośrednie, proporcjonalne i tajne

pięcioletnia kadencja

– Izba Stanów

12 deputowanych desygnuje prezydent

pozostali deputowani wybierani są przez stanowe zgromadzenia ustawodawcze

kadencja izby trwa 6 lat, a 1/3 jej składu jest wymieniania co 2 lata

– parlament krajowy posiada wyłączne kompetencje w zakresie:

polityki zagranicznej

obronności

obywatelstwa

handlu międzynarodowego

b. prezydent 

– jest wybierany w wyborach pośrednich przez elektorów wyznaczonych przez parlament krajowy i stanowe zgromadzenia ustawodawcze

– jego uprawnienia mają charakter głównie ceremonialny

c. wiceprezydent

– wybierany w ten sam sposób, co prezydent

– przewodniczy obradom Izby Stanów

d. rząd

– premiera mianuje prezydent

– każdy członek rządu musi być członkiem parlamentu

– na premierze i rządzie spoczywa główny ciężar sprawowania władzy

– rząd ponosi odpowiedzialność przed prezydentem i Izbą Ludową

e. władze lokalne

– na poziome stanowym rząd jest reprezentowany przez gubernatorów

– lokalne zgromadzenia ustawodawcze

– rządy stanowe

f. władza sądownicza

– sądy okręgowe – sędziowie powoływani są przez gubernatorów

– sądy stanowe – sędziów powołuje prezydent

– Sąd Najwyższy – sędziów powołuje prezydent

pełni funkcję trybunału konstytucyjnego

rozstrzyga spory pomiędzy rządem federalnym a poszczególnymi stanami

III. Republika Południowej Afryki

1. Ustrój polityczny

a. do 1991 r. obowiązywała doktryna apartheidu

b. RPA jest demokracją parlamentarną

c. pod względem ustroju terytorialnego RPA jest państwem federalnym – podział na prowincje

d. na system prawny składa się prawo stanowione, prawo precedensowe i afrykańskie prawo zwyczajowe

2. System władz Republiki Południowej Afryki

a. władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu:

– Zgromadzenie Narodowe

wybory powszechne i proporcjonalne

połowa deputowanych wybierana jest z list krajowych, a połowa z list prowincjonalnych

kadencja trwa pięć lat

– Krajowa Rada Prowincji

składa się z przedstawicieli prowincji (premiera rządu prowincji i deputowanych, wybieranych przez władze ustawodawcze prowincji)

ma niewielki wpływ na decyzje Zgromadzenia Narodowego

b. prezydent

– jest wybierany przez Zgromadzenie Narodowe spośród jego członków

– kadencja trwa 5 lat

c. rząd

– szefem rządu jest prezydent

– wiceprezydenci i ministrowie powoływani są przez prezydenta

– prezydent i członkowie rządu ponoszą odpowiedzialność polityczną i konstytucyjną przed Zgromadzeniem Narodowym

d. sądy

– sądy rejonowe

– sądy wyższe

– Najwyższy Sąd Apelacyjny

– Trybunał Konstytucyjny

– ponadto w RPA działa Komisja Służby Sądowniczej

IV. Singapur

1. Ustrój polityczny

a. Singapur jest republiką parlamentarno-gabinetową 

b. Singapur wchodzi w skład Brytyjskiej Wspólnoty Narodów

c. system partyjny charakteryzuje się dominacją jednej partii – Partii Akcji Ludowej

d. cechą charakterystyczną są surowość prawa i łamanie praw człowieka

2. System władz w Singapurze

a. władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament

– deputowani wybierani są w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, tajnych i obowiązkowych

– cztery sposoby wyborów:

wybory w okręgach jednomandatowych

wybory w okręgach wielomandatowych

uzupełnianie składu o przedstawicieli opozycji, jeśli nie zdobyła ona 9 mandatów

mianowanie przez prezydenta 9 deputowanych

– przy parlamencie działa Prezydencka Rada Praw Mniejszości

dokonuje oceny uchwalonych przez parlament ustaw pod względem naruszenia praw mniejszości

zakwestionowaną przez nią ustawę parlament może ponownie przegłosować większością 2/3 głosów

b. prezydent

– wybierany jest w wyborach powszechnych na 6-letnią kadencję

– kandydat na prezydenta musi uzyskać akceptację Komitetu Wyborów Prezydenckich

– raz na sześć kadencji prezydentem musi zostać przedstawiciel jednej z trzech mniejszości etnicznych (chińskiej, hinduskiej, malajskiej)

– prezydent pełni funkcje głównie reprezentacyjne

c. gabinet

– składa się z premiera i ministrów

– premier jest powoływany przez prezydenta

– ministrowie są powoływani na wniosek premiera z grona deputowanych

d. rząd – cała administracja szczebla centralnego

e. sądownictwo

– sądy państwowe

sądy rejonowe

sądy okręgowe

sądy rodzinne 

sądy koronera

– Sąd Najwyższy

Sąd Wysoki

Sąd Apelacyjny

Międzynarodowy Sąd Gospodarczy